|
Barok w Polsce trwał przez cały XVII w. do połowy XVIII w. W owym czasie Polska była olbrzymim, wielonarodowościowym i wielowyznaniowym krajem. Powoli traciła jednak swą rangę, gdyż borykała się z trzema problemami. Pierwszy to konflikt z Rosją o Ukrainę, drugi – walka o Bałtyk, a trzeci – zagrożenie tureckie. W XVII w. Polska toczyła także wojny: ze Szwecją, Rosją i Turcją. Na skutek tych wszystkich wydarzeń:
– | wzmógł się ucisk pańszczyźniany; | – | nastąpił upadek gospodarki; | – | zaczęły wybuchać bunty chłopskie; | – | zahamował się rozwój miast (nie było wymiany między chłopami a rzemieślnikami); | – | nastąpił rozwój latyfundiów (rozpoczęły się wojny między nimi); | – | zaczęła szerzyć się prywata (także na sejmach); | – | powróciła dominacja kleru (jezuici); | – | przestano uczyć geografii, historii, języka polskiego, za to znów triumfowała łacina (w wyniku tego nastąpiła ciemnota, zacofanie, powróciły zabobony); | – | nastąpił kryzys monetarny (inflacja); | – | wszystko to spowodowało ogólny upadek kultury. |
Złożona sytuacja wewnętrzna stała się powodem zróżnicowania kulturalnego kraju. Dwór królewski i bogate dwory magnackie przejmowały wzory zachodnie, europejskie. Natomiast szlachta wybierała swojskość i wartości ziemiańskiego trybu życia. Ten pierwszy wzór reprezentowali Jan Andrzej Morsztyn i Daniel Naborowski, przedstawicielami kultury ziemiańskiej byli Jan Chryzostom Pasek i Wacław Potocki.Nurt sarmacki w literaturze polskiej
Wacław Potocki jako bezkompromisowy krytyk wad szlachty i kleru
Barokowy koncept w utworach Daniela Naborowskiego i Andrzeja Morsztyna
Refleksje filozoficzne w liryce Daniela Naborowskiego
Podsumowanie
powrót do początku strony |
