Przyroda > Ziemia we Wszechświecie > Globus jako model Ziemi

Globus jako model Ziemi	Słowa kluczowe:
	- Ziemia - globus - geoida

	W jaki sposób najlepiej przedstawić obraz całej Ziemi? Ziemia ma kształt geoidy. Dla celów kartograficznych przyjmuje się jednak, że jest ona kulą – pomija się lekkie spłaszczenie (około 21 km) występujące przy biegunach. W związku z tym najbardziej wiernym modelem kuli ziemskiej jest globus (w języku łacińskim oznacza kulę).
	Dlaczego, tworząc globusy, pomija się spłaszczenie Ziemi przy biegunach? Nasze szkolne globusy tworzone są najczęściej w skali 1 : 40 000 000 lub mniejszej. Skala 1 : 40 000 000 oznacza, że odległości na globusie są pomniejszone 40 000 000 razy. Podzielmy zatem 21 km (wartość spłaszczenia biegunowego) przez 40 000 000, a otrzymamy 0,000000525 km. Zamieńmy teraz kilometry na milimetry pamiętając, że 1 km = 1 000 000 mm uzyskujemy wynik: 0,000000525 km = 0,525 mm. W tak dużym pomniejszeniu spłaszczenie Ziemi przy biegunach wynosi zaledwie 0,525 mm, więc byłoby praktycznie niewidoczne na globusie.
	Model kuli ziemskiej umieszczony jest na osi imitującej oś Ziemi. Oś ta połączona jest na zewnątrz pałąkiem obrazującym południk, Całość umocowana jest na podstawie. Zwróć uwagę na kąt, jaki tworzy oś z podstawą. Wynika z niego wiele konsekwencji, m.in. występowanie pór roku – więcej na ten temat dowiesz się z rozdziału Ruch obiegowy Ziemi (program gimnazjum).
	Przedstawiony na globusie obraz powierzchni Ziemi nie posiada zniekształceń – zachowane są proporcje powierzchni, odległości i kątów. Globus daje zatem jak najbardziej realistyczny pogląd na rozmieszczenie lądów (kontynentów) i oceanów na naszej planecie. Jednak ze względów praktycznych znacznie częściej Ziemię przedstawia się na płaszczyźnie, tworząc mapy. Niestety, obraz Ziemi na mapach nie jest już taki idealny, ponieważ nie można bez zniekształceń rozwinąć trójwymiarowej powierzchni kuli na dwuwymiarową płaszczyznę. Tak wygląda powierzchnia globusa rozcięta wzdłuż południków i rozwinięta wzdłuż równika. Jak widzisz, aby uzyskać mapę należy przekształcić obraz z powierzchni kuli. Otrzymana w ten sposób mapa nie będzie już rysunkiem idealnym – pojawią się zniekształcenia kształtów, odległości lub powierzchni.
	Czy wiesz, że?
	Pierwszy znany globus wykonano już w II w. p.n.e., a jego autorem był Krates z Mallos.

		powrót na początek strony
Zobacz także
		Wszechświat, czyli Kosmos Ciała niebieskie Układ Słoneczny Rozmiary Ziemi Kulistość Ziemi Siatka geograficzna Długość geograficzna Szerokość geograficzna Współrzędne geograficzne Niesamowity Księżyc Teoria heliocentrycznej budowy świata
		Quiz "Ziemia we Wszechświecie"
		Galeria zdjęć z Kosmosu