Strona ofertowa Wydawnictw Edukacyjnych WIKING
Jesteś
gościem portalu
Strona główna portalu
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=621
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=440
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=110
http://www.wiking.com.pl/index.php?site=testy_gim_historia_roz_1
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=348
http://www.wiking.edu.pl/sitemap.php
Powrót do poprzedniej stronyWersja do wydruku

GŁÓWNE JEDNOSTKI TEKTONICZNE
w Europie

na Świecie, w Polsce
Tektonika płyt litosfery
__________

Europa położona jest w zachodniej części Płyty Euroazjatyckiej. Litosfera kontynentalna tej płyty częściowo (głównie na zachodzie i północy) pokryta jest morzami szelfowymi. Od strony zachodniej przechodzi w oceaniczną litosferę Atlantyku, która powiększa się w strefie ryftowej Grzbietu Środkowoatlantyckiego. Z kolei na południu, w dnie Morza Śródziemnego występuje strefa subdukcji – towarzyszy jej silna aktywność sejsmiczna, wulkaniczna i orogeniczna.

Europa – jednostki tektoniczne

Europa – jednostki tektoniczne

W geologicznej budowie Europy wyróżnia się (patrz mapa):
- platformę prekambryjską wraz z tarczami,
- kaledonidy,
- hercynidy,
- alpidy (nadal podlegające procesom orogenicznym).

Platforma prekambryjska w Europie to Platforma Wschodnioeuropejska. Odsłania się ona spod pokrywy skał osadowych w Tarczy Bałtyckiej (Fennoskandzkiej) i Tarczy Ukraińskiej. Platforma podczas kolejnych ruchów orogenicznych zachowywała się jako element sztywny. Do niej przyrastały od północy, zachodu i południa górotwory kaledonidów, hercynidów i alpidów.

Kaledonidy rozciągają się wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży Europy. Należą do nich Góry Skandynawskie oraz leżące na Wyspach Brytyjskich Góry KaledońskieGrampian.

Hercynidy obejmują m.in. Góry KantabryjskieGóry Iberyjskie na Półwyspie Iberyjskim, Masyw ArmorykańskiMasyw Centralny we Francji, a także Ardeny, Wogezy, góry Średniogórza Niemieckiego – w tym HarzMasyw Czeski oraz SudetyGóry Świętokrzyskie. Orogenem hercyńskim jest też Ural, którego powstanie połączyło w karbonie Europę z Azją.

Z okresu fałdowania Alpidów pochodzą m.in. najwyższe pasma kontynentu: Alpy, Góry Betyckie, Pireneje, Apeniny, Karpaty, Góry Dynarskie, Rodopy.

Stare górotwory kaledońskiehercyńskie w mezozoiku ulegały intensywnej denudacji, co doprowadziło do znacznego ich wyrównania i obniżenia. Podczas orogenezy alpejskiej nastąpiło “potrzaskanie” tych struktur uskokami tektonicznymi i wypiętrzenie jako gór zrębowych – proces ten nazywany jest odmłodzeniem gór.

powrót na początek strony

Geografia | Język Polski | Historia | Przyroda | Biologia