Władysław Gomułka

Władysław Gomułka pseudonim Wiesław (1905–1982), działacz komunistyczny, polityk. W 1926 r. wstąpił do Komunistycznej Partii Polski (KPP). W latach 1934–35 przebywał w Związku Radzieckim, m.in. w Moskwie w szkole Kominternu. Po wybuchu II wojny światowej przebywał w Białymstoku i Lwowie (1939–1941). W 1942 r. wrócił do Warszawy, gdzie został działaczem Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Od 1943 r. do 1948 r. był  sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego PPR. Współtworzył Krajową Radę Narodową (KRN). W latach 1945–48 pełnił funkcję wicepremiera i jednocześnie ministra ziem odzyskanych. We IX 1948 r. został oskarżony o tzw. odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne, został usunięty ze stanowiska sekretarza PPR i pozbawiony funkcji rządowych. Od 1951 r. do 1954 r. był więziony. W 1956 r. został zrehabilitowany. Od X 1956 r. do XII 1970 r. pełnił funkcję I sekretarza Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Początkowo cieszył się poparciem społecznym, które jednak po kilku latach zaczął tracić w wyniku zahamowania, i tak umiarkowanych, reform gospodarczych i politycznych. W latach 60-tych zaostrzył walkę z Kościołem katolickim i okazywał wiernopoddańczą postawę wobec ZSRR. W 1968 r. opowiedział się za interwencją wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Był odpowiedzialny za represje wobec studentów i późniejsze wydarzenia marcowe (1968), które następnie zostały wykorzystane przez jego przeciwników partyjnych do nieudanej próby odsunięcia go od władzy. W XII 1970 r. polecił stłumić wystąpienia robotników Wybrzeża. Krwawa pacyfikacja zakończyła się śmiercią kilkudziesięciu osób. 20 XII 1970 r. pod naciskiem zwolenników E. Gierka ustąpił ze stanowiska I sekretarza KC PZPR i wycofał się z życia politycznego.