Ramzes II, zw. Wielkim
(ok. 1327–1237 przed Chr.)

Ramzes II Wielki

Syn Setiego I, faraona egipskiego z XIX dynastii, panującego w latach 1304–1237 przed Chr.

Po objęciu tronu kontynuował politykę swego ojca. Dodatkowo zaangażował się walkę z Hetytami, zamieszkującymi państwo leżące w Azji Mniejszej, którzy prowadzili ekspansję w kierunku południowym – ku Syrii. W drugim roku swego panowania, po kilku zwycięskich bataliach, Ramzes zorganizował zakrojoną na szeroką skalę wyprawę do Syrii, aby odzyskać ważne szlaki handlowe utracone wcześniej na rzecz Hetytów.

1302 r. przed Chr. pod Kadesz, twierdzą kontrolowaną przez Hetytów, Ramzes został oszukany przez będących na usługach wroga Beduinów i wciągnięty w zasadzkę. Hetyci niespodziewanym atakiem swych wozów bojowych, ukrytych wcześniej za miastem, zagrozili oddziałowi faraona oddzielonemu od reszty wojska. Tylko dzięki wielkiej odwadze i desperackiemu kontratakowi Ramzes nie poniósł klęski i utrzymał się na polu walki aż do przybycia posiłków. Hetyci, którzy ponieśli w bitwie wielkie straty, wycofali się i zamknęli w Kadesz. Armia egipska, również mocna osłabiona, nie podejmowała już trudu zdobycia twierdzy, gdyż niechybnie zakończyłoby to się fiaskiem. Ramzes musiał zatem powrócić do Egiptu nie osiągnąwszy zamierzonego celu, aczkolwiek egipskie legendy mówiły o wielkim zwycięstwie faraona.

Przez następne lata konflikt egipsko-hetycki trwał nadal. Jednak rosnąca potęga Asyrii spowodowała, że w 1280 r. przed Chr. dotychczasowi antagoniści – Ramzes II i król hetycki Hattusilis III, sprzymierzyli się i zawarli traktat pokojowy, na mocy którego podzielili strefy wpływów obu państw w Syrii. Gwarancją układu stało się małżeństwo Ramzesa z córką króla Hetytów. Po zakończeniu konfliktu z państwem hetyckim Ramzes II mógł poświęcić się wewnętrznym sprawom swojego państwa oraz intensywnej działalności budowniczej. Wielkimi dziełami, które powstały z jego inicjatywy były wykuty z litej skały zespół świątynny Abu Simbel oraz Ramesseum – wielka świątynia Ramzesa w Tebach.


Fasada wielkiej świątyni w Abu Simbel z posągami Ramzesa II

Prace budowlane na dużą skalę prowadzone były również w kompleksach świątynnych w Abydos, Karnaku i Luksorze. W całym Egipcie wzniesiono wiele posągów Ramzesa podkreślających jego boskie pochodzenie. We wschodniej Delcie wybudowane zostało "miasto Ramzesa" – Piramesse.

Posągi Ramzesa II – w Luksorze (po lewej) i Karnaku (po prawej)



Ramzes II, relief w świątyni Amona w Karnaku, XIII w. p.n.e.

Najprawdopodobniej to właśnie za rządów Ramzesa II nastąpiło wyjście Żydów z Egiptu pod wodzą Mojżesza (po 1250 r. przed Chr.). Wydarzenia te opisane są w Biblii w Księdze Wyjścia – po negocjacjach Mojżesza i Aarona, serii plag i nieszczęść, jakie dotknęły Egipcjan za sprawą Jahwe faraon ostatecznie zezwolił na wyprowadzenie Hebrajczyków z egipskiej niewoli.

Ramzes II zmarł w 1237 r. przed Chr., jego zmumifikowane ciało pochowane zostało w Dolinie Królów. Mumia faraona zachowała się do dziś i wystawiana jest w Muzeum Egipskim w Kairze. W czasie swych wyjątkowo długich, trwających 67 lat rządów Ramzes II dał się poznać jako wybitny władca, zręczny polityk i dzielny dowódca wojskowy, który umocnił potęgę Egiptu, ale nade wszystko jako wielki budowniczy. W okresie jego rządów Egipt przeżywał rozkwit gospodarczy.

WAŻNE DATY:
(lata przed Chrystusem)

1304

objęcie tronu egipskiego przez Ramzesa II po śmierci ojca, Setiego I

1302

bitwa pod Kadesz

1280

traktat pokojowy Ramzesa II z królem Hetytów Hattusilisem III

po1250

wyprowadzenie Żydów z niewoli egipskiej przez Mojżesza

1237

śmierć Ramzesa II po 67 latach rządzenia Egiptem

 

 

powrót do początku strony