Hammurabi, Hammu-rapi
(?, zm. 1750 r. przed Chr.)

Szósty król z pierwszej dynastii babilońskiej, zw. amorycką, panował w latach 1792–1750 przed Chr.

Kiedy w roku 1792 przed Chr. Hammurabi zasiadał na tronie babilońskim, jego państwo obejmowało jedynie nieliczne miasta w promieniu kilkudziesięciu kilometrów od siedziby króla – Babilonu. Dzięki sprytnej polityce zawierania sojuszów z innymi państwami-miastami Mezopotamii, tudzież ciągle zmieniającej się sytuacji politycznej, zdołał on podporządkować swemu państwu ośrodki rywalizujące ze sobą o władzę w tym regionie, m.in. Larsę, Esznunnę, Jamchad, Mari, Assur. Stworzył potężne imperium babilońskie, które pod koniec jego panowania obejmowało całą Mezopotamię. Babilon, będący stolicą imperium, przeżywał okres świetności i szybko urósł do rangi głównego ośrodka politycznego, kulturalnego i gospodarczego.

Hammurabi był bardzo zdolnym administratorem, dążył do uporządkowania spraw państwowych i usystematyzowania prawa. Uczynił ze swego państwa scentralizowany, silny i spójny wewnętrznie organizm. System administracyjny imperium babilońskiego opierał się głównie na despotycznej władzy króla, ale także na dobrze zorganizowanym systemie lokalnych urzędników mianowanych przez władcę.

Hammurabi troszczył się o rozwój gospodarczy kraju – prowadził prace związane z regulacją Eufratu, rozbudował sieć kanałów, wspierał rolnictwo i handel. W czasie jego panowania rozwijała się nauka, w tym medycyna, matematyka i astronomia. Opracowano wówczas pierwsze zasady gramatyki, a stare mity sumeryjskie przetłumaczono na język akadyjski. Pismo klinowe zostało rozpowszechnione na terenie całego państwa. Hammurabi otaczał opieką stare świątynie i budował nowe poświęcone Mardukowi, który z lokalnego boga babilońskiego został podniesiony do rangi naczelnego bóstwa całego królestwa.

Największą sławę przyniosło Hammurabiemu skodyfikowanie i zunifikowanie obowiązujących w różnych miastach praw zwyczajowych, a następnie wydanie zbioru praw i przepisów administracyjnych dla całego państwa. Ustawy Kodeksu Hammurabiego, który miał przyspieszyć proces jednoczenia kraju, zapisywane były na kamiennych stelach i wystawiane w miejscach publicznych. Oprócz zapisanych tam właściwych przepisów umieszczano na nich napis: „Ten, który doznał krzywdy, który wniósł skargę, niechaj przyjdzie przed mój posąg króla sprawiedliwości, moja kolumna niechaj mu objaśni jego sprawę, niechaj zajrzy do jej orzeczeń, niechaj ulży sercu swemu”. Podstawą przepisów Kodeksu Hammurabiego były semickie normy prawne, m.in. zasada „oko za oko, ząb za ząb”. Kodeks składał się łącznie z 282 paragrafów. Oprócz prawa karnego, postanowienia dotyczyły regulacji z zakresu zarządzania, handlu, życia codziennego oraz prawa procesowego.


Diorytowa stela z Kodeksem Hammurabiego

Hammurabi zmarł w roku 1750 przed Chr. Po jego śmierci doszło do buntów przeciwko scentralizowanej władzy, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu państwa babilońskiego.

WAŻNE DATY:
(lata przed Chrystusem)

 ok. 1792

objęcie tronu babilońskiego przez Hammurabiego

ok. 1760

podporządkowanie większości państw-miast władzy Hammurabiego

ok. 1755

ostateczne spisanie praw (Kodeks Hammurabiego)

1750

śmierć Hammurabiego

W 1902 r. podczas wykopalisk archeologicznych w Suzie (stolicy starożytnego Elamu) odnaleziono stele z inskrypcjami Kodeksu Hammurabiego.

powrót do początku strony