LITERATURA

Literatura, wg słownika języka polskiego, to "całokształt twórczości piśmienniczej danego narodu, epoki lub całej ludzkości, piśmiennictwo; w węższym znaczeniu (od XIX w.): twórczość artystyczna obejmująca poezję, dramat i prozę; literatura piękna". Literatura to także twórczość przekazywana ustnie, np. podania i legendy, które stanowią zaczątek polskiej literatury były opowiadane i w ten sposób przechodziły z pokolenia na pokolenie.

Początki piśmiennictwa związane są w Polsce z przyjęciem chrześcijaństwa – do najstarszych gatunków uprawianych w języku łacińskim należą: żywoty świętych, liryka religijna. Literacko udzielano się także na dworach, gdzie powstały kroniki – Galla Anonima (XII w.), Wincentego zwanego Kadłubkiem (XII/XIII w.) i Janka z Czarnkowa (druga połowa XIV w.) oraz największe osiągnięcie średniowiecznej historiografii Dzieje Polski J. Długosza. W języku polskim zaczęto tworzyć ok. XIII wieku, najstarsze zachowane utwory to: słynna pieśń Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, Kazania gnieźnieńskiePsałterz floriański, które dały początek rozkwitowi literatury religijnej (pieśni, kolędy, apokryfy prozą).  W XV w. zaczęła rozwijać się także poezja świecka:  moralistyczno-obyczajowa (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią), o akcentach satyrycznych (Satyra na leniwych chłopów), polityczno-społeczna.

Dalszy rozwój literatury w Polsce postępował już zgodnie z europejskim rytmem – podróżujący po Europie polscy literaci, inspirowani tamtejszą kulturą i filozofią, tworzyli dzieła zgodnie z ogólnymi trendami, ale w języku ojczystym. Oczywiście rodzimi twórcy nie odwzorowywali jedynie panującej w Europie tendencji literackiej, wzbogacali swoje utwory typowo polskimi motywami. Trudno ogólnie scharakteryzować literaturę polską, nie śledząc jej rozwoju w czasie, dlatego proponujemy krótki przegląd epok literackich oraz przydatny słowniczek tematyczny.

 SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH
 EPOKI LITERACKIE 

powrót do początku strony