Władysław II Wygnaniec
Władysław II Wygnaniec (1105–1159), dziedziczny książę śląski, książę krakowski od 1138 r., syn Bolesława Krzywoustego i Zbysławy. W 1125 r. poślubił niemiecką księżniczkę Agnieszkę, wnuczkę cesarza Henryka IV. Po śmierci ojca, na mocy ustawy sukcesyjnej, Władysław oprócz dziedzicznego Śląska, którym władał już wcześniej otrzymał dzielnicę senioralną z Krakowem i Gnieznem wraz ze zwierzchnością nad Pomorzem. Szybko doszło do konfliktu seniora z przyrodnimi braćmi, Bolesławem Kędzierzawym i Mieszkiem Starym a także z ich matką Salomeą, (szczególnie że ta, mając opiekę nad małoletnimi synami, Henrykiem i Kazimierzem, otrzymała dożywotnio ziemię łęczycką, wydzieloną z dzielnicy senioralnej). Władysław, który dążył do obalenia testamentu ojca i przejęcia władzy w całym kraju, w 1142 r. podjął działania wojenne przeciw braciom-juniorom, korzystając z posiłków ruskich. Konflikt zaostrzył się po śmierci Salomei w 1144 r. ale i tym razem nie doszło do ostatecznego rozstrzygnięcia. Za juniorami ujął się wtedy prawdopodobnie palatyn Władysława – Piotr Włost, za co w 1145 r. spotkała go ze strony księcia okrutna kara oślepienia i obcięcia języka. Po tym wydarzeniu wielu możnych, stojących dotąd po stronie seniora, zaczęła przechodzić na stronę młodszych braci, a arcybiskup Jakub ze Żnina obłożył księcia klątwą kościelną. W tych okolicznościach Władysław, który początkowo miał przewagę i oblegał Poznań, gdzie bronili się juniorzy, ostatecznie poniósł klęskę i w 1146 r. musiał uchodzić z kraju. Schronienie znalazł na dworze króla niemieckiego Konrada III, któremu złożył hołd, prosząc o pomoc zbrojną przeciw braciom. Konrad przygotowywał się wtedy do wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej i nie mógł skutecznie interweniować w Polsce. Władysław Wygnaniec wziął udział w II krucjacie (1147–1149) towarzysząc Konradowi III. Po powrocie z niefortunnej wyprawy krzyżowej król niemiecki nie podejmował już sprawy Wygnańca. Dopiero w 1157 r. na Polskę wyprawił się cesarz Fryderyk I Barbarossa. Bolesław Kędzierzawy ukorzył się przed cesarzem, ale zwlekał ze zwrotem Śląska tak, że Władysław zmarł na wygnaniu w 1159 r. WAŻNE DATY: | 1142 | – | początek działań wojennych Władysława przeciw braciom-juniorom | 1146 | – | wygnanie Władysława z kraju | 1147-49 | – | udział Władysława Wygnańca w II krucjacie | 1157 | – | wyprawa cesarz Fryderyka I Barbarossy na Polskę | | | |
| |