Użycie cudzysłowu

Cudzysłów to znak interpunkcyjny składający się z dwóch części – otwierającej i zamykającej. Najczęściej stosowany jest cudzysłów  apostrofowy ( ). W specyficznych zastosowaniach (np. cudzysłów w cudzysłowie) pojawia się cudzysłów ostrokątny.

Cudzysłów służy:

do wyodrębniania w tekście przytaczanych cudzych słów, fragmentów utworów czy tytułów, np.
Na łamach "Literatury" ukazał się artykuł o życiu i twórczości A. Asnyka;
Cała rodzina dopytywała się: "Kim będziesz w przyszłości?".

do wyodrębniania zwrotów używanych w innym znaczeniu niż podstawowe.


Wyrazy, które nie są częścią cytatu wydziela się dwoma myślnikami (stosujemy wtedy jeden cudzysłów) lub przecinkami (wtedy obie części cytatu ujmujemy w cudzysłowy), np.

"W przyszłym roku – powiedział nauczyciel – zorganizujemy wycieczkę w góry".
lub
"W przyszłym roku", powiedział nauczyciel, "zorganizujemy wycieczkę w góry".

Cudzysłów stosujemy również ze względów znaczeniowo-stylistycznych, dla wyodrębnienia wyrazów użytych ironicznie, wyrazów obcych stylistycznie czy niektórych nazw własnych, np.
Odkąd wyjechał za granicę stale "modlił się" do mamony.
Niektóre dzieci dość długo mają skłonność do kaleczenia wyrazów przez "połykanie" całych zgłosek.
Właśnie kupiliśmy telewizor marki "Philips".

W przypadku kiedy pojawia się cudzysłów w cudzysłowie, stosujemy cudzysłów apostrofowy jako główny, a w środku zdania wstawiamy ostrokątny, np.
Julian Krzyżanowski pyta w swojej książce: "Gdzież to właściwie >>kozy kują<<?".

(przykład za: "Słownikiem interpunkcyjnym języka polskiego" PWN)

Współcześnie często dochodzi do nadużywania tego znaku, dlatego warto przypomnieć, że nie bierzemy w cudzysłów stałych związków frazeologicznych (idiomów), np. rosnąć jak grzyby po deszczu, nabrać wody w usta itp.

powrót do początku strony