Joanna d'Arc, zw. Dziewicą Orleańską
(ur. ok. 1412 r., zm. 1431 r.)

Bohaterka narodowa Francji, święta Kościoła katolickiego.
 
Joanna d'Arc urodziła się w rodzinie chłopskiej we wsi Domrémy, położonej w dolinie Mozy (Lotaryngia). W trwającej w owym czasie wojnie stuletniej, walcząca z Anglikami i Burgundczykami, Francja znalazła się w bardzo trudnym położeniu. Jej wojska poniosły klęskę w bitwie pod Azincourt (1415), francuscy stronnicy króla angielskiego w 1418 r. opanowali Paryż, a traktat z Troyes (1420) pozbawił delfina Karola VII sukcesji po Karolu VI. Stronnicy delfina byli zmuszeni do wycofania się na południe od Loary. Apatia i bezczynność Karola VII zdawały się potwierdzać nieuchronność upadku wydziedziczonego delfina. O dalszych losach wojny i całego kraju zadecydować jednak miało wystąpienie młodej wiejskiej dziewczyny – Joanny d'Arc, która w tym czasie zaczęła twierdzić, że oto sam Bóg powierzył jej misję ratowania Francji.


Joanna d'Arc przewodząca wojskom

W 1429 r. siedemnastoletnia Joanna d'Arc stanęła w Chion przed Karolem VII i oświadczyła, że z woli Boga jej powołaniem jest doprowadzenie do koronacji delfina w Reims i uwolnienie kraju od Anglików. Początkowo jej słowa przyjęto z niedowierzaniem i wahaniem, ale wkrótce wieść o jej wystąpieniu, rozpowszechniana i ogłaszana w całej Francji, wywołała ogromne poruszenie. Szczególnego znaczenia jej wystąpienie nabrało na ziemiach okupowanych przez Anglików, w północnej części Francji, gdzie ludność najbardziej nienawidziła najeźdźców, ponieważ była narażona na samowolę najemnego żołdactwa i nieustannie przez nie grabiona. W całym kraju zaczął rodzić się duch patriotyczny.

Uzyskawszy akceptację i poparcie Karola VII, Joanna d'Arc stanęła na czele powierzonych jej oddziałów wojskowych i, zaopatrzona w zbroję rycerską, wyruszyła na odsiecz Orleanowi. 29 IV 1429 r. oswobodziła oblegany przez Anglików Orlean, następnie zajęła kilka kolejnych miast, a 18 VI 1429 r. odniosła zwycięstwo pod Patay. Powodzenie tej kampanii utwierdziło żołnierzy i lud  w przekonaniu o pomocy sił nadprzyrodzonych w sprawie, o jaką walczyła bohaterska siedemnastolatka. Wkrótce dzięki namowom Joanny d'Arc zorganizowano śmiałą wyprawę na Reims, gdzie 17 VII 1429 r. Karol VII mógł, zgodnie z odwiecznym rytuałem, koronować się na króla Francji. Podczas uroczystej ceremonii odbywającej się w katedrze w Reims, Joanna towarzyszyła Karolowi i stała przy nim w chwili koronacji.


Joanna d'Arc podczas koronacji Karola VII w katedrze w Reims


Joanna d'Arc walcząca u bram Orleanu

W roku następnym (1430) Joanna d'Arc wyruszyła na odsiecz obleganemu Compiegne. Tam jednak wpadła w zasadzkę i dostała się w ręce żołnierzy burgundzkich, którzy następnie sprzedali ją Anglikom. Ci przekazali Joannę dyspozycyjnemu sądowi duchownych francuskich w Rouen, na którego czele stał biskup Beauvais – Piotr Cauchon. Miał on sądzić ją za herezję i czary. Akta zachowane z tego procesu świadczą o prostocie, szczerości i szlachetności Joanny, ale także pokazują zawziętość przerażonych jej działalnością Anglików,  którzy od dawna uważali ją za czarownicę. Dręczona psychicznie przez swych prześladowców Joanna najpierw wyrzekła się swych poglądów, ale po kilku dniach cofnęła to odwołanie i ostatecznie uznano ją winną, po czym skazano na śmierć. 30 V 1431 r. Joanna d'Arc została spalona na stosie w Rouen, opuszczona przez Karola VII, który (ku swej hańbie) nie uczynił nic by ją uwolnić.


Śmierć Joanny d'Arc

Działalność Joanny d'Arc całkowicie odmieniła losy wojny stuletniej, jej śmierć nie mogła już powstrzymać ogólnego zrywu przeciw najeźdźcom, a szala zwycięstwa zdecydowanie przechyliła się na stronę króla Francji. W 1456 r. papież Kalikst III w procesie rehabilitacyjnym unieważnił wyrok skazujący i oczyścił męczennicę z zarzutów. Od tej pory Joanna d'Arc uznawana jest za bohaterkę narodową Francji. W 1909 r. została beatyfikowana, a w 1920 r., po procesie kanonizacyjnym ogłoszona przez papieża Benedykta XV świętą Kościoła katolickiego.


Pomnik Joanny d'Arc w Orleanie


Św. Joanna d'Arc patronka Francji

WAŻNE DATY:

1415

klęska armii francuskiej pod Azincourt

1420

traktat w Troyes

1429

wystąpienie Joanny d'Arc przed delfinem Francji – Karolem VII; oswobodzenie przez Joannę Orleanu (IV), bitwa pod Patay (VI), koronacja Karola VII na króla Francji w katedrze w Reims (VII)

1430

schwytanie przez Burgundczyków Joanny i przekazanie jej Anglikom

1431

spalenie Joanny d'Arc na stosie

1456

proces rehabilitacyjny Joanny d'Arc

1909

beatyfikacja

 1920

kanonizacja Joanny d'Arc 

    

powrót do początku strony