ZOFIA NAŁKOWSKAUrodziła się w 1884 r. w Warszawie. Studiowała historię, geografię, ekonomię i językoznawstwo na tajnym "Uniwersytecie Latającym". Była działaczką organizacji kobiecych i Pen Clubu. Od 1933 r. należała do Polskiej Akademii Literatury. W 1936 r. dostała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. W czasie wojny brała udział w konspiracyjnym życiu literackim. W latach 1945–1947 była posłanką Krajowej Rady Narodowej, w latach 1947–1954 posłanką na Sejm. Należała do Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Owocem prowadzonych w ramach tej działalności wizji lokalnych, wywiadów i spotkań stały się Medaliony (1946). Zadebiutowała w 1898 r. na łamach Przeglądu Tygodniowego jako poetka. W 1906 r. ogłosiła powieść Kobiety. Inne powieści to m.in.: Książę (kontynuacja Kobiet) (1907), Rówieśnice (1909), Narcyza (1911), Romans Teresy Hennert (1923), Granica (1935). Pisała też dramaty Ogromną popularność przyniósł Nałkowskiej prowadzony przez nią, bodajże ostatni, salon literacki w Warszawie. Pomagała początkującym artystom (np. Brunonowi Schulzowi), promowała młodych literatów. Zmarła w 1954 r. W Warszawie, została pochowana na cmentarzu Powązkowskim. GRANICA Pierwotny tytuł utworu to Schematy. Był publikowany w latach ORYGINALNOŚĆ GRANICY Streszczenie Granicy mogłoby sugerować, że jest to schematyczny, banalny romans na prowincji. Młody inteligent Zenon Ziembiewicz, mąż Elżbiety Bieckiej, ma romans z dziewczyną ze wsi – Justyną Bogutówną. Kiedy ta zachodzi w ciążę, Zenon nakazuje dziewczynie dokonać aborcji. Jego żona zna sytuację i pomaga dziewczynie finansowo. Zenon robi karierę, zostaje prezydentem miasta. Justyna po pewnym czasie dokonuje na nim zemsty i oblewa mu twarz kwasem. Zenon popełnia samobójstwo, Elżbieta opuszcza wtedy miasto. Jednak ten banalny schemat, trójkąt: mąż – żona – kochanka, jest pretekstem do obserwacji i analizy społecznej i psychologicznej. Finał całej historii czytelnik zna od początku, wskazuje to, że nie jest ważna odpowiedź na pytanie "co dalej". Autorka sugeruje, aby skupić się na interpretacji zachowań bohaterów, chce podkreślić wagę problematyki i filozofii utworu. Czas jest psychologiczny (zamiast historycznego). W powieści zostały skonfrontowane różne punkty widzenia – postaci i wydarzenia są prezentowane z wielu perspektyw i poddawane ocenie kilku różnych osób. Skłania to do zastanowienia się nad kwestią, czy możliwa jest obiektywna prawda o człowieku i świecie. Jest się takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my – pisze autorka. CHARAKTERYSTYKA GRUP SPOŁECZNYCH W GRANICY Ziemiaństwo (Tczewscy): Inteligencja (Zenon, Karol Wąbrowski, Elżbieta): Mieszczaństwo (Cecylia Kolichowska i jej znajome): Proletriat (Gołąbscy, Posztrascy, Borboccy, Bogutowa z Justyną): Komuniści (Konstanty Wąbrowski, Marian Chąśba, Podebrak):
Wnioski: obraz społeczeństwa przedstawiony w Granicy jest bardzo pesymistyczny, żadna z warstw nie jest szczęśliwa. W porównaniu z Przedwiośniem, w którym zawarta jest jakaś nadzieja i propozycje programów politycznych mających służyć naprawie sytuacji, u Nałkowskiej społeczeństwo nie jest w stanie sobie pomóc. Ten pesymistyczny obraz wynika z późniejszego czasu powstania utworu, kiedy już było wiadomo, że żaden z programów nie sprawdził się, a rozwarstwienie społeczne tylko się pogłębiło. INTERPRETACJA TYTUŁU W wymiarze moralnym: W wymiarze społecznym: W wymiarze psychologicznym: |