WISŁAWA SZYMBORSKA
Urodziła się w 1923 r. Mieszka w Krakowie. Studiowała filologię polską i socjologię na UJ. Od 1953 r. związana jest z "Życiem Literackim", od 1968 r. publikowała tam (a później w "Gazecie Wyborczej") stałe felietony pt. Lektury nadobowiązkowe, wydane potem w zbiorze w 1973 r.
W 1952 r. wydała pierwszy tom poezji Dlatego żyjemy. Następnie ukazały się: Pytania zadawane sobie, Wołanie do Yeti, Sto pociech, Wszelki wypadek, Wielka liczba, Ludzie na moście, Koniec i początek, Widok z ziarnkiem piasku, Chwila.
W 1996 r. poetka otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Jest mistrzynią ironii i dystansu, łączy gorycz doświadczenia z żartobliwą pobłażliwością. Jej poezja jest osobista i refleksyjna, opowiada o człowieku, uwikłanym w historię, podlegającym prawom biologii, słabym i omylnym.
STO POCIECH
Wiersz mówi o człowieku, który jest słaby, niedoskonały i uzależniony od swoich zmysłów; bywa paradoksalny i nielogiczny, słowem – prawie nikt. Podmiot liryczny trochę się z niego naśmiewa, bo dąży on do szczęścia, do wartości absolutnych, nieosiągalnych, a istnieje od tak niedawna – ledwie stworzył krzesiwo i rakietę.
Jednak istnienie człowieka jest cudem samo w sobie, mogło go wcale nie być. I posiada też człowiek zalety: jest energiczny, żywotny, wytrwały, potrafi się dziwić i ma indywidualność. Cechy te budzą podziw i szacunek.
W wierszu obserwujemy zmianę stosunku do bohatera lirycznego – od krytyki i ironii po sympatię i podziw. Utwór napisany jest prostym zrozumiały językiem.
PRZY WINIE
Wiersz ten to erotyk. Podmiotem lirycznym jest kobieta, która nie pokazuje w związku ze swoim partnerem swojej osobowości, nawet już jej nie ma, bo całą osobowość wymyślił on. Kobieta ta ciągle mówi to, co chce usłyszeć mężczyzna, jest infantylną kokietką. Czuje się zniewolona do tego stopnia, że zazdrości przedmiotom ich tożsamości. Miłość niszczy jej odrębność i osobowość.
KOT W PUSTYM MIESZKANIU
Umrzeć – tego nie robi się kotu.
Bo co ma począć kot
w pustym mieszkaniu.
Wdrapywać się na ściany.
Ocierać między meblami.
Nic niby tu nie zmienione,
a jednak pozamieniane.
Niby nie przesunięte,
a jednak porozsuwane.
I wieczorami lampa już nie świeci.
Słychać kroki na schodach,
ale to nie te.
Ręka, co kładzie rybę na talerzyk,
także nie ta, co kładła.
Coś się tu nie zaczyna
w swojej zwykłej porze.
Coś się tu nie odbywa
jak powinno.
Ktoś tutaj był i był,
a potem nagle zniknął
i uporczywie go nie ma.
Do wszystkich szaf się zajrzało.
Przez półki przebiegło.
Wcisnęło się pod dywan i sprawdziło.
Nawet złamało zakaz
i rozrzuciło papiery.
Co więcej jest do zrobienia.
Spać i czekać.
Niech no on tylko wróci,
niech no się pokaże.
Już on się dowie,
że tak z kotem nie można.
Będzie się szło w jego stronę
jakby się wcale nie chciało,
pomalutku,
na bardzo obrażonych łapach.
I żadnych skoków pisków na początek.
Bohaterem tego pięknego wiersza jest kot, który odczuwa ogromną pustkę po czyjejś śmierci i nie może się odnaleźć w nowej sytuacji. Zwierzę czuje, że wszystko się zmieniło, nie rozumie powodu tej zmiany, czuje złość i smutek. Kot ma pretensje do swego właściciela za to, że nie ma go w domu i planuje udawać obrażonego i nieuradowanego po jego powrocie.
W ogólniejszym znaczeniu można przyjąć, że wiersz opisuje typowe zachowanie opuszczonej istoty (nie tylko kota).