UKSZTAŁTOWANIE PIONOWE LITOSFERY
w Polsce

Ukształtowanie pionowe litosfery
na Świecie, w Europie

LITOSFERA

Ukształtowanie poziome litosfery
na Świecie, w Europie, w Polsce

Typy wybrzeży morskich

OGÓLNOGEOGRAFICZNA MAPA POLSKI 
__________

Na terenie Polski zdecydowanie dominują niziny – zajmują one 91%powierzchni. Pozostała część naszego kraju wznosi się powyżej 300 m n.p.m., jednak tylko 0,2% powierzchni zajmują góry wzniesione powyżej 1000 m n.p.m.
Średnia wysokość nad poziomem morza wynosi w Polsce 173 m.
Najwyższym szczytem są leżące w Tatrach (Karpaty) Rysy – 2499 m n.p.m.
Najniżej położony punkt to depresja na Żuławach Wiślanych — lustro wody Jeziora Druzno osiąga poziom 1,8 m poniżej lustra wody Bałtyku.

Charakterystyczną cechą ukształtowania obszaru naszego kraju jest pasowy układ rzeźby. Wysokości bezwzględne terenu rosną w kierunku z północnego zachodu na południe. Nie jest to jednak wzrost regularny – pomiędzy obszarami wzniesień występują obniżenia.
Wyróżnić można następujące pasy rzeźby terenu:
- Pobrzeża Południowobałtyckie,
- pojezierza,
- Niziny Środkowopolskie,
- wyżyny,
- kotliny,
- góry.

Pasowe ukształtowanie powierzchni Polski wynika z przeszłości geologicznej, np. wzniesienia obszarów pojeziernych i równinność Nizin Środkowopolskich to głównie efekt zlodowaceń plejstoceńskich, natomiast istnienie wyżyn i gór jest wynikiem ruchów orogenicznych oraz większej odporności budujących je skał.

Ważniejsze elementy ukształtowania pionowego Polski:

Góry
Sudety – najwyższe pasmo: Karkonosze, szczyt: Śnieżka 1602 m n.p.m.
Karpaty – najwyższe pasmo: Tatry, szczyt: Rysy 2499 m n.p.m. (inne pasma to np. Beskid Wysoki z Babią Górą 1725 m n.p.m., Bieszczady z Tarnicą 1346 m n.p.m., Gorce z Turbaczem 1310 m n.p.m.)
Góry Świętokrzyskie – najwyższe pasmo: Łysogóry, szczyt: Łysica 612 m n.p.m.

Wyżyny
Wyżyna Śląska, Wyżyna  Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Małopolska (w jej obrębie Niecka Nidziańska i Wyżyna  Kielecka), Wyżyna Lubelska, Roztocze

Niziny
Nizina Śląska, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecka, Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie, Pojezierze Wielkopolskie, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Mazurskie

Depresje
Żuławy Wiślane

powrót na początek strony