KLIMAT w Polsce
ATMOSFERA
KLIMAT na Świecie, w Europie
NAPŁYW MAS POWIETRZA do Polski
TEMPERATURY POWIETRZA w Polsce
OPADY ATMOSFERYCZNE w Polsce
REGIONY KLIMATYCZNE w Polsce
__________
NAPŁYW MAS POWIETRZA do Polski
Napływ mas powietrza do Polski uzależniony jest od rozkładu ośrodków barycznych nad Europą. Decydujące znaczenie mają tu Wyż Azorski i Niż Islandzki, dzięki którym do naszego kraju dociera głównie wilgotne powietrze znad Oceanu Atlantyckiego. Są to masy polarno-morskie, które przez cały rok przynoszą opady, powodując ochłodzenie latem i ocieplenie zimą.
Znacznie rzadziej napływa do nas powietrze kontynentalne ze wschodu - zawsze jest ono suche - zimą mroźne, a latem gorące.
Niekiedy w zimie z północy spływają też do Polski masy bardzo mroźnego powietrza arktycznego.
Czasami zaś w lecie z południa dociera do naszego kraju powietrze zwrotnikowe, które zawsze przynosi upalną pogodę (masy zwrotnikowe bardzo rzadko napływają zimą i jeśli już do tego dojdzie, to wówczas następuje gwałtowny wzrost temperatury - nawet powyżej 15°C).
Mapy napływu powietrza do Polski w styczniu i lipcu przedstawiają proporcjonalny udział poszczególnych mas. Potwierdza się tu m.in. dominująca rola wiatrów z kierunków zachodnich.
POLSKA – NAPŁYW MAS POWIETRZA W STYCZNIU
POLSKA – NAPŁYW MAS POWIETRZA W LIPCU
__________
TEMPERATURY POWIETRZA w Polsce
Rozkład temperatur powietrza w Polsce zależy od trzech czynników: napływu mas powietrza, wysokości nad poziomem morza i odległości od Morza Bałtyckiego. Docierające do nas najczęściej, wilgotne powietrze znad Atlantyku przynosi ocieplenie zimą i ochłodzenie latem. Szczególnie dobrze widać to na mapie temperatur stycznia – im dalej na wschód tym zimniej.
POLSKA – TEMPERATURY W STYCZNIU
Latem znaczenie atlantyckich mas powietrza nie jest już tak duże, a większą rolę odgrywają pozostałe dwa czynniki – w sąsiedztwie Morza Bałtyckiego zaznacza się obniżenie temperatur o 1-2°C, natomiast w górach (zwłaszcza wysokich) słupki rtęci spadają jeszcze bardziej.
POLSKA – TEMPERATURY LIPCA
Mapa średnich temperatur rocznych pokazuje, że na wschodzie Polski jest zimniej niż na zachodzie. Wpływają na to m.in. masy powietrza kontynentalnego, które stosunkowo często “zahaczają” o naszą “ścianę wschodnią”, powodując znaczne spadki temperatur w zimie (nawet poniżej –30°C). Tam też występują najwyższe amplitudy roczne, co jest typowe dla obszarów będących w zasięgu powietrza kontynentalnego.
POLSKA – TEMPERATURY ROKU
__________
OPADY ATMOSFERYCZNE W POLSCE
Średnie roczne sumy opadów w Polsce oscylują w granicach 600 mm. Nie dotyczy to oczywiście terenów górskich, gdzie notowane są wartości znacznie powyżej 1000 mm (w Tatrach ~1700). Na pozostałym obszarze opady rozłożone są mniej więcej równomiernie, przy czym można zauważyć nieco większe ich nasilenie na wybrzeżu, pojezierzach i na wyżynach – przypisać to należy bliskości morza oraz czynnikom orograficznym (pofałdowaniu terenu). “Suchość” całego Niżu Środkowopolskiego wynika stąd, że nie występują tam żadne naturalne przeszkody (wzniesienia), na których mogłyby się zatrzymywać masy wilgotnego, atlantyckiego powietrza.
POLSKA – OPADY ROCZNE
Porównując mapy opadów półrocza chłodnego i ciepłego można zauważyć przewagę opadów letnich. Dotyczy to obszaru całej Polski, w tym także gór. Zresztą jest to charakterystyczne dla całej strefy umiarkowanej.
Latem stosunkowo często dochodzi do ochłodzenia ciepłego, wilgotnego powietrza – np. przy przechodzeniu frontu chłodnego. Prowadzi to do szybkiej kondensacji pary wodnej i powstawania chmur deszczowych.
Natomiast zimą dosyć trudno jest o ochłodzenie i tak już zimnego powietrza, toteż opady występują rzadziej – np. przy przechodzeniu frontu ciepłego.
POLSKA – OPADY PÓŁROCZA CIEPLEGO
POLSKA – OPADY PÓŁROCZA CHŁODNEGO
__________
REGIONY KLIMATYCZNE w Polsce
Polska w całości leży w klimacie umiarkowanym ciepłym przejściowym. Oznacza to, że znajdujemy się w strefie oddziaływania czynników klimatu zarówno morskiego (od zachodu), jak i lądowego (od wschodu). Przewaga któregoś z nich wywołuje określone skutki. Na przykład suche, upalne lato czy też mroźna zima to wynik większego wpływu klimatu lądowego. Z kolei deszczowe lato lub ciepła zima są efektem działania czynników klimatu morskiego.
Niezależnie od tego w południowej części kraju występuje górska odmiana klimatu, co uwidacznia się obniżonymi temperaturami i zwiększonymi opadami.
Mapa regionów klimatycznych (patrz niżej) pokazuje umowny podział Polski na strefy przeważających wpływów poszczególnych typów klimatów. Warto zauważyć, że strefa ścierania się wpływów morskich z lądowymi – przebiegająca z północy na południe – dzieli nasz kraj na dwie niemal równe części. Z tego właśnie powodu corocznie mamy tak dużą zmienność pogody.
POLSKA – REGIONY KLIMATYCZNE
