Klaudiusz,
Tiberius Claudius Drusus Nero
(ur. 10 r. przed Chr., zm. 54 r. po Chr.)
Syn Druzusa, bratanek cesarza Tyberiusza, cesarz rzymski od 41 r.
W dzieciństwie Klaudiusz często chorował, potem miał problemy z wymową (jąkał się), a także utykał. Te ułomności fizyczne spowodowały, że rodzina traktowała go jako upośledzonego umysłowo i trzymała z dala od życia publicznego. Młody Klaudiusz, wyłączony z udziału w sprawach państwowych i polityki, spędzał czas na czytaniu książek, dzięki czemu zdobył szeroką wiedzę. Nikt nie uważał Klaudiusza za osobę, która mogłaby odegrać jakąkolwiek rolę polityczną w Rzymie. Takie traktowanie pozwoliło Klaudiuszowi uniknąć wielu niebezpieczeństw związanych z walką o władzę.
Po zamordowaniu w 41 r. cesarza Kaliguli, pretorianie obwołali cesarzem Klaudiusza – jedynego pozostałego przy życiu dorosłego przedstawiciela dynastii julijsko-klaudyjskiej. Według przekazów na wieść o pozbawieniu życia Kaliguli, Klaudiusz miał ukryć się za zasłoną, gdzie znaleźli go pretorianie i wbrew jego woli ogłosili imperatorem. Senat rzymski poczatkowo nie zgadzał się na przekazanie władzy Klaudiuszowi. Chciał skorzystać z nadarzającej się okazji i przywrócić republikę, ale okazało się, że pozycja senatu jest słaba, a wola armii decydująca.
Na początku swych rządów Klaudiusz wprowadził szereg reform administracyjnych i starał się uporządkować sprawy prowincji. Wielu mieszkańcom prowincji nadał obywatelstwo rzymskie, założył także liczne nowe kolonie i rozbudował stare.
Marmurowy posąg cesarza Klaudiusza (Muzeum Watykańskie)
W polityce zewnętrznej Klaudiusz zerwał z zachowawczymi rządami swych poprzedników i zaczął prowadzić na tym polu aktywną działalność. W 43 r. osobiście stanął na czele armii rzymskiej w Brytanii i zajął południową część wyspy, tworząc nową prowincję o nazwie Britannia. Klaudiusz powrócił do Rzymu w atmosferze wielkiego zwycięstwa. W 45 r. przyłączył do państwa rzymskiego leżącą w Afryce północno-zachodniej Mauretanię, z której utworzono dwie prowincje cesarskie – Mauretania Caesariensis i Mauretania Tingitana. We wschodnich Alpach utworzono natomiast prowincję Noricum (dziś większa część Austrii). Rok później (46) cesarz przyłączył do Imperium Rzymskiego Trację, która do tej pory miała status państwa zależnego, i utworzył z niej nową prowincję. By umocnić granicę nadreńską, w roku 50 Klaudiusz nadał rodzinnemu miastu swej ostatniej żony, Agrypiny Młodszej – Oppidum Ubiorum – status kolonii rzymskiej o nazwie Colonia Agripinensis (dziś Kolonia w Niemczech).
W polityce wewnętrznej duże znaczenie uzyskali wyzwoleńcy cesarza. Klaudiusz powierzał im ważne stanowiska w administracji państwowej. Zorganizował także kancelarię cesarską i usprawnił system podatkowy. Troszczył się o Rzym – wybudował port w Ostii, dwa akwedukty, nowe drogi, dbał o zaopatrzenie miasta w zboże.
Niefortunne małżeństwa Klaudiusza były dla niego samego, a także dla polityki państwa, dużym problemem. Szczególnie życie prywatne jego trzeciej żony Messaliny, słynnej z rozwiązłości i rozrzutności, której przypisuje się doprowadzenie do śmierci wielu osób, szkodziło wizerunkowi domu cesarskiego. W 48 r., po wyjściu na jaw jej kolejnego potajemnego związku, Klaudiusz kazał stracić Messalinę. Wykonania wyroku dopilnowali wpływowi wyzwoleńcy. Czwarta żona cesarza, Agrypina Młodsza, którą poślubił wbrew opinii swych doradców, wymogła na Klaudiuszu adopcję swojego syna, Nerona, i tym samym uczyniła z niego następcę tronu.
W roku 54 Klaudiusz został otruty przez Agrypinę, która chciała zapewnić swemu synowi objęcie tronu cesarskiego z pominięciem syna cesarza – Brytanika.
Senat rzymski pośmiertnie nadał Klaudiuszowi przydomek „boski”.
Moneta rzymska z wizerunkiem Klaudiusza
WAŻNE DATY: | |||||||||||||||
|
powrót do początku strony