Systemy Informacji Geograficznej GIS

BAZA DANYCH PRZESTRZENNYCH
WIZUALIZACJA DANYCH
OPROGRAMOWANIE, LINKI
__________

Systemy Informacji Geograficznej GIS to najlepszy sposób na inter-aktywne, wielopłaszczyznowe i jednocześnie bardzo szczegółowe przedstawienie obrazu powierzchni Ziemi. Do tworzenia tych systemów wykorzystywane są zaawansowane technologie informatyczne, wspomagające gromadzenie, przetwarzanie i obrazowanie różnorodnych danych przestrzennych.

Skrót GIS wzięty został z języka angielskiego, w którym oznacza „Geographic Information System” (System Informacji Geograficznej – SIG). Używane są też inne skróty o podobnych znaczeniach, np.:
- SIS – Spatial Information System (System Informacji Przestrzennej – SIP);
- LIS – Land Information System (System Informacji o Terenie – SIT).

Istotę działania GIS pokazuje poniższy schemat.

tworzenie bazy danych 

wizualizacja danych 

__________

Baza danych przestrzennych

Bazę danych GIS można ogólnie podzielić na dwie części:
- dane geodezyjne – zawierają współrzędne (najczęściej X, Y, Z) wielu punktów, na podstawie których można uzyskać odpowiednio dokładny obraz powierzchni danego obszaru (ukształtowanie poziome i pionowe terenu, przebieg rzek, dróg, kolei, rozmieszczenie zabudowy, lasów, jezior itp.); stosowane są współrzędne geograficzne punktów oraz ich wysokości nad poziomem morza;
- metadane – to informacje odnoszące się do poszczególnych elementów przestrzeni; mogą one mieć charakter zarówno jakościowy (np. budynek mieszkalny, las liściasty, linia kolejowa zelektryfikowana)  jak i ilościowy (np. liczba mieszkańców wsi, powierzchnia jeziora, długość drogi).

Istnieje wiele źródeł i sposobów pozyskiwania danych przestrzennych. Najczęściej wykorzystywane są:
- zdjęcia satelitarne,
- zdjęcia lotnicze,
- GPS,
- naziemne pomiary geodezyjne,
- istniejące mapy topograficzne i inne,
- roczniki statystyczne i inne podobne publikacje,
- branżowe bazy danych różnych instytucji,
- lokalne banki informacji,
- internetowe bazy danych.

Bazy danych GIS tworzone są za pomocą specjalistycznego oprogramowania. Zazwyczaj mają one postać powiązanych ze sobą tabel, zapisanych w formacie np. DBF lub CSV.

Z danych przestrzennych zgromadzonych w bazach GIS korzystają nie tylko geografowie i geodeci. Systemy te funkcjonują np. w urzędach statystycznych, administracji państwowej, wojsku, firmach handlowych, transportowych, ubezpieczeniowych i in. Służą one różnorodnym celom, m. in. ewidencji ludności, budynków, gruntów, analizom i planowaniu przestrzennemu, badaniom rynku, logistyce, zarządzaniu.
__________

Wizualizacja danych

Dane przestrzenne zawarte w bazie GIS mogą zostać zwizualizowane, czyli przedstawione w postaci graficznej. W ten sposób tworzonych jest ostatnio coraz więcej map. Ich cecha szczególna to ścisłe powiązanie obrazu graficznego z danymi numerycznymi. Do każdego punktu, linii czy powierzchni na mapie przypisany jest jeden lub więcej atrybutów (cech) w bazie danych. W praktyce oznacza to, że jakakolwiek zmiana danych w tabeli powoduje jednoczesną zmianę na mapie.

GIS przyczynił się do powstania map interaktywnych. Dają one użytkownikowi liczne możliwości, m. in. wybieranie treści widocznych na mapie (poprzez włączanie lub wyłączanie poszczególnych warstw), oglądanie mapy pod dowolnym powiększeniem, modyfikowanie wyglądu elementów mapy (zmiany kolorów, grubości linii, czcionek itp.), czy też wyszukiwanie interesujących nas obiektów (miejscowości, budynków, ulic).

Przykładem może być Interaktywna Mapa Zakopanego, a inne mapy tego typu można zobaczyć w Atlasie Geograficznym (patrz też linki do stron GIS).

Innym przykładem wizualizacji w GIS jest generowanie trójwymiarowych (3D) obrazów powierzchni Ziemi. W bazie danych musi być wówczas zawarta gęsta sieć punktów o 3 współrzędnych (X, Y, Z).

Trójwymiarowy model terenu wcale nie musi być nieruchomy – można go np. oglądać z różnych stron (przykłady: 1, 2, 3 i więcej) albo stworzyć symulację obserwacji z lecącego samolotu.
Etapy tworzenia trójwymiarowego obrazu z dwuwymiarowej (płaskiej) mapy przedstawione zostały tutaj.
__________

Oprogramowanie, linki

Systemy Informacji Geograficznej GIS tworzone są za pomocą specjalistycznego oprogramowania. Na samym dole strony wymienione zostały najczęściej używane programy wraz z nazwami ich producentów i adresami internetowymi. A wyżej podane są linki do witryn, na których można samemu spróbować jak działa GIS, a także dowiedzieć się więcej o tych systemach.

Strony GIS:
- Internetowa Mapa Wrocławia
- European Geo-Portal
- GRASS GIS
- Google Earth
- http://mapy.google.pl/
- http://maps.esri.com/# (demo)

Strony o GIS:
- www.gridw.pl
- www.gis-net.pl
- www.biprogeo.com.pl
- http://mapzone.ordnancesurvey.co.uk/mapzone/
- http://pl.wikipedia.org/wiki/System_Informacji_Geograficznej

Oprogramowanie:
- ESRI ArcGIS – http://www.esri.com, www.esripolska.com.pl
- Intergraph GeoMedia – www.intergraph.com, www.intergraph.pl
- MapInfo Professional – www.mapinfo.com, www.mapinfo.pl
- Manifold System Release – http://www.manifold.net

powrót na początek strony