|
na , w
zasolenie wód morskich w Europie
temperatura i prądy morskie w Europie
pływy morskie w Europie OGÓLNOGEOGRAFICZNA MAPA EUROPY
__________ Europę oblewają wody Oceanu Atlantyckiego i Arktycznego oraz morza, zatoki i cieśniny wchodzące w ich skład – patrz mapa. Największe zasolenie występuje w Morzu Śródziemnym – 39‰ we wschodniej jego części. Im dalej na północ tym jest ono mniejsze, a w zimnych morzach u wybrzeży Nowej Ziemi nie przekracza 30‰.
Jednak wartości minimalne (także w skali światowej) notowane są w chłodnym i płytkim Morzu Bałtyckim. Od słonych wód otwartego oceanu jest ono wyraźnie oddzielone, a ponadto jego wody są silnie wysładzane przez liczne rzeki. W Zatoce Botnickiej zasolenie spada nawet poniżej 4‰. Temperatura wierzchnich warstw wody wokół Europy waha się od około 0°C w Oceanie Arktycznym do ponad 20°C w Morzu Śródziemnym.
Termikę Atlantyku kształtują ciepłe prądy morskie (patrza mapa) – Prąd Północnoatlantycki, Prąd Przylądka Północnego, Prąd Norweski, Prąd Zachodniospitssbergeński i inne – będące przedłużeniem Prądu Zatokowego (Golfsztromu). Ich występowanie znacząco wpływa na klimat Europy, podnosząc średnią temperaturę powietrza, np. w okolicach 70° szerokości geograficznej północnej nawet o 12°C.
W europejskich wodach Oceanu Atlantyckiego płynie tylko jeden zimny prąd morski – Prąd Kanaryjski. Jego wpływ zaznacza się tylko w południowo-zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego. Pływy w morzach śródziemnych – Bałtyku, Morzu Czarnym i Śródziemnym – są na ogół niewielkie i nie przekraczają 2 metrów. Znacznie większe amplitudy występują u wybrzeży Atlantyku, osiągając ponad 16 metrów przy ujściu rzeki Severn w Wielkiej Brytanii oraz w Kanale La Manche. Morza w Europie:
Barentsa, Białe, Grenlandzkie, Norweskie, Północne, Bałtyckie, Irlandzkie, Szkockie, Hebrydzkie, Śródziemne, Liguryjskie, Tyrreńskie, Jońskie, Adriatyckie, Egejskie, Marmara, Czarne, Azowskie, Kaspijskie (nazywane morzem ze względu na znaczne rozmiary; zaliczane do jezior z uwagi na brak połączenia z wszechoceanem) Zatoki w Europie:
Peczorska, Czoska, Oneska, Biskajska*, St. Malo, Botnicka, Fińska, Ryska, Gdańska, Pomorska, Lwia, Genueńska, Tarencka * – według Międzynarodowego Biura Hydrograficznego
Zatoka Biskajska stanowi odrębny akwen morski
Cieśniny w Europie:
Karskie Wrota, Duńska, Skagerrak, Kattegat, Sund, Wielki Bełt, Mały Bełt, Kaletańska, Kanał La Manche*, Kanał Świętego Jerzego, Kanał Północny, Gibraltarska, Sycylijska, Mesyńska, Otranto, Dardanele, Bosfor, Kerczeńska * – według Międzynarodowego Biura Hydrograficznego
Kanał La Manche stanowi odrębny akwen morski
powrót na początek strony |
