Bolesław II Śmiały
Bolesław II Śmiały (ok. 1040–1081), książę Polski od 1058 r., król Polski od 1076 r., syn Kazimierza Odnowiciela. Od początku swoich rządów obrał politykę zdecydowanie antycesarską. Zaprzestał płacenia trybutu z dzielnicy śląskiej Czechom, które były wówczas lennem cesarstwa. Kilkakrotnie interweniował na Węgrzech, gdzie popierał kandydatów antyniemieckich, podejmował również dywersyjne wyprawy do Czech. Poczynania te miały na celu osłabienie wpływów niemieckich na tych obszarach. Zaangażowanie Bolesława w sprawy południowych sąsiadów spowodowały ok. 1060 r. uniezależnienie się od Polski Pomorza Gdańskiego. Bolesław ingerował również w sprawy wewnętrzne Niemiec, popierając Sasów, buntujących się przeciw cesarzowi Henrykowi IV. W 1069 r. wyprawił się na Ruś, osadził na tronie kijowskim swego wuja Izasława, po czym ponownie przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie. W narastającym konflikcie między cesarzem Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII, spowodowanym sporem o inwestyturę, Bolesław stanął po stronie papieża, czym zdobył jego poparcie, a w 1075 r. odnowił arcybiskupstwo w Gnieźnie. Rok później, w 1076 r. koronował się na króla Polski. Wkrótce, po ponownej interwencji Bolesława na Rusi w 1077 r., doszło do buntu możnych przeciw królowi, na co władca zareagował surowymi represjami. W obronie prześladowanych stanął biskup krakowski Stanisław. Gwałtowny konflikt między królem i biskupem skończył się skazaniem duchownego w 1079 r. na śmierć. Śmierć biskupa wywołała oburzenie w kraju i wzmocniła opozycję przeciw królowi. Ostatecznie Bolesław został zmuszony do ucieczki z kraju (1079). Schronił się na Węgrzech, gdzie zmarł w 1081 r., w niewyjaśnionych okolicznościach. WAŻNE DATY: | 1060, 1063 | – | interwencje Bolesława na Węgrzech | ok. 1060 | – | utrata Pomorza Gdańskiego | 1069 | – | wyprawa na Ruś, powrót Grodów Czerwieńskich do Polski | 1075 | – | odnowienie arcybiskupstwa w Gnieźnie | 1076 | – | koronacja Bolesława Śmiałego | 1077 | – | ponowna interwencja na Rusi | 1079 | – | bunt możnych, śmierć biskupa Stanisława, wygnanie króla z kraju | | | |
| |