OMÓWIENIA WYBRANYCH KSIĄG
STAREGO TESTAMENTU KSIĘGA HIOBA Księga ta wchodzi w skład pism dydaktycznych. Powstała między V a III w. p.n.e. Porusza tematykę dotyczącą poszukiwania sensu życia, przyczyn zła i cierpienia. Hiob, uznawany przez bogaczy za postać historyczną, pochodził z ziemi Uz, położonej na południowy wschód od Palestyny. Był to człowiek bogobojny, uczciwy, żyjący zgodnie z nakazami boskimi. Był też bogaty – żył dostatnio z żoną i dziesięciorgiem dzieci. Szatan oskarżył go przed Bogiem, że Hiob go czci i dlatego dobrze mu się powodzi. Jego życie stało się przedmiotem zakładu między Bogiem a Szatanem, który miał wystawić jego wiarę na próbę. W wyniku tego zakładu Hiob utracił majątek, dzieci, a jednak pozostał wierny Bogu i mawiał: Dobre przyjmujemy od Boga, czy nie mielibyśmy przyjmować i złego? Pan dał, Pan wziął, niech będzie imię Pańskie błogosławione. Kiedy jednak ciało Hioba pokryło się wrzodami, przeklął dzień, w którym się narodził. Nie miał już sił, by znosić życie pełne nieszczęść i chciał umrzeć. Rozmyślał nad kondycją człowieka i doszedł do pesymistycznych wniosków – życie trwa krótko, człowiek trudzi się nadaremno i zawsze towarzyszy mu cierpienie. W obliczu Boga żaden człowiek nie może czuć się czystym i niewinnym. Bóg działa nie według mądrości ludzkiej, ale według własnych praw. Stąd trudno często uchwycić związek między winą a karą. Hiob pojmuje to dopiero, gdy przemawia do niego sam Bóg i wyjawia mu, że nikt ze śmiertelników nie może przeniknąć Jego zamysłów. Hiob dostrzega wówczas świat odnowiony cierpieniem, a Bóg mu błogosławi – odzyskuje siły i zdrowie, a także potomstwo i majątek. Księga Hioba wyróżnia się na tle innych pism zawartych w Biblii. Zazwyczaj bowiem cierpienie i ból są w niej przedstawiane jako kara za grzech, nieposłuszeństwo wobec Boga. Natomiast historia Hioba mówi o cierpieniu bez winy; ukazuje ból i nieszczęścia spadające na człowieka jako możliwość doskonalenia się i umacniania wiary. KSIĘGA KOHELETA Wszystko marność i pogoń za wiatrem – ta myśl towarzyszy autorowi Księgi Koheleta w jego rozważaniach nad sensem życia ludzkiego. Rozpoczynając księgę, Kohelet nazywa siebie synem Dawida, króla Izraela. Uczeni jednak twierdzą, że autorem księgi nie był syn Dawida, Salomon, oraz że Kohelet nie jest imieniem autora tej księgi, tylko nazwą sprawowanej funkcji oznaczającą mędrca przemawiającego na zebraniu (z greckiego eklesiastes). Księga Koheleta należy do ksiąg mądrościowych (dydaktycznych). Jej autor zastanawia się nad sensem życia i poszukuje istoty szczęścia, którego nie dają ani majątek, ani sława, ani wiedza czy zażywanie przyjemności. Wszystko jest marnością – słowa te często padają w tej księdze. Życie jest pokazane jako pełne cierpienia i trudów i nieuchronnie kończy się śmiercią. Jednak nie należy odczytywać tego pesymistycznie. Kohelet dostrzega dary Boże i docenia je. Piękno świata i przyroda skłaniają człowieka do pogodzenia się z porządkiem rzeczy. Wszystko ma swój czas (słońce wschodzi i słońce zapada), a człowiek powinien ufać Bogu i z wiarą oczekiwać zakończenia żywota. PIEŚŃ NAD PIEŚNIAMI Najprościej stwierdzić, że jest to utwór o miłości. Zawiera bardzo wiele komplementów dotyczących urody Oblubieńca i Oblubienicy. Można go uznać za liryczny poemat ze względu na tematykę i bardzo zmysłowe obrazy. Ma formę dialogu pomiędzy Oblubienicą a Oblubieńcem, a więc przypomina dramat. W Pieśni nad pieśniami nie ma ani słowa o Bogu, nie jest też w niej zarysowana żadna wyraźna myśl religijna. Badacze Biblii (egzegeci) podają różne interpretacje utworu. Jedni uważają, że to tylko poemat miłosny, a obecność Pieśni w Biblii tłumaczą wielką wagą prawdziwej miłości. Uważają oni, że miłość między ludźmi jest odbiciem miłości Bożej. Według innej interpretacji utwór pokazuje, że Bóg umiłował lud Izraela tak, jak Oblubieniec Oblubienicę. Chrześcijanie utożsamiają Oblubienicę z Kościołem (Winna latorośl), a Oblubieńca z Chrystusem (Krzew winny). Można też w Oblubienicy zobaczyć Maryję, a w Oblubieńcu Boga. Ta część Biblii opisuje oczekiwanie na ukochanego, cierpienia spowodowane rozłąką i powrót w ramiona kochanka oraz zaślubiny, które są spełnieniem dla obojga i ukoronowaniem ich szczęścia i miłości. Utwór jest przebogaty w środki artystyczne, zawiera liczne porównania (Jego nogi jak kolumny z białego marmuru; jak lilia pośród cierni, tak przyjaciółka ma pośród dziewcząt), epitety (balsamowe drzewa, wino korzenne), metafory (deszcze odeszły swoimi drogami; wody wielkie nie zdołają ugasić miłości). powrót do początku strony |
