Mieszko III Stary
Mieszko III Stary (1126–1202), od 1138 r. książę wielkopolski, książę krakowski w latach 1173–1177, 1191 i 1198–1202, syn Bolesława Krzywoustego i Salomei. Po śmierci ojca w 1138 r. objął władzę w Wielkopolsce z Poznaniem. W latach 1142–1146 jako jeden z juniorów walczył przeciw przyrodniemu bratu Władysławowi, seniorowi sprawującemu wtedy władzę zwierzchnią i dążącemu do jedynowładztwa. Po wygnaniu Władysława z kraju w 1146 r., utrzymywał z rodzonym bratem i ówczesnym seniorem Bolesławem Kędzierzawym, przyjazne stosunki. W 1147 r. Mieszko brał udział w wyprawie na Pomorze Zachodnie przeciw Wieletom, będąc sojusznikiem panów saskich, w tym margrabiego Albrechta Niedźwiedzia. Po śmierci Bolesława Kędzierzawego w 1173 r., Mieszko objął tron krakowski. Przywrócił zwierzchnictwo Polski nad Pomorzem Zachodnim. Jako władca, starał się wzmacniać swoją pozycję i usprawnić administrację, jednakże twarde rządy i narzucane podatki wywołały bunt panów krakowskich, którzy wysunęli przeciw niemu młodszego brata, Kazimierza Sprawiedliwego. Przeciw Mieszkowi wystąpił również jego syn Odon, wypędzając ojca z Wielkopolski. Mieszko musiał uchodzić z Polski i bezskutecznie próbował szukać poparcia w Czechach i w Niemczech. W 1181 r. z pomocą Pomorzan zaatakował i zajął Wielkopolskę z Poznaniem i Gnieznem, następnie pogodził się z synem Odonem i wydzielił mu własną dzielnicę. W 1191 roku, korzystając z zaangażowania Kazimierza Sprawiedliwego na Rusi, Mieszko Stary zajął Kraków ale Kazimierz szybko opanował sytuację i powrócił na tron krakowski. Po śmierci Kazimierza w 1194 r., Mieszko ponownie podjął próbę opanowania Krakowa, ale doznawszy klęski w bitwie pod Mozgawą w 1195 r., wycofał się do Wielkopolski zajmując Kujawy. Mieszko Stary po raz trzeci objął tron krakowski w 1198 r. po porozumieniu z możnymi krakowskimi i wdową po Kazimierzu – Heleną, której zwrócił Kujawy i uznał jej syna Leszka Białego za następcę tronu. WAŻNE DATY: | 1146 | – | obrona Poznania przez Mieszka przed oblegającym go seniorem Władysławem | 1147 | – | udział Mieszka w wyprawie na Pomorze Zachodnie | 1173-77 | – | rządy Mieszka w Krakowie | 1181 | – | powrót Mieszka do Wielkopolski po wygnaniu | 1195 | – | bitwa pod Mozgawą, nieudana próba opanowania Krakowa przez Mieszka | 1198-1202 | – | ponowne rządy Mieszka Starego w Krakowie | | | |
| |