Henryk VIII
(ur. 1491 R., zm. 1547 R.)
Król angielski od 1509 r. Pochodził z dynastii Tudorów. Był synem Henryka VII, ojcem . W 1509 r., po śmierci Henryka VII, który panował w Anglii od zakończenia wojny Dwóch Róż (1485) i założył dynastię Tudorów, na tron wstąpił jego drugi syn Henryk VIII (starszy syn Artur zmarł wcześniej). W tym samym roku Henryk VIII poślubił Katarzynę Aragońską, córkę króla Ferdynanda II. W pierwszych latach panowania Henryk VIII był sojusznikiem Rzymu. W 1513 r. przystąpił do Świętej Ligi, utworzonej dwa lata wcześniej przez papieża Juliusza II i skierowanej przeciw francuskiej ekspansji we Włoszech. W czasie trwającej od 1511 r. wojny Anglii ze Szkocją i Francją, we wrześniu 1513 r. wojska Henryka VIII pokonały Szkotów w bitwie pod Flodden. W boju życie stracił król szkocki Jakub IV. Wkrótce działania wojenne zostały przerwane, Maria, młodsza siostra Henryka, zawarła kontrakt małżeński z Ludwikiem XII, królem Francji, a druga jego siostra Małgorzata, objęła regencję w Szkocji w imieniu swego małoletniego syna Jakuba V. W 1521 r. Henryk VIII opublikował traktat Assertio Septem Sacramentorum, w którym potępił nauki reformatorskie Marcina Lutra. W dowód uznania otrzymał za to od papieża honorowy tytuł Obrońcy Wiary. W latach następnych Henryk VIII zabiegał o unieważnienie związku małżeńskiego z Katarzyną Aragońską, która urodziła mu dwie córki, ale wciąż nie dawała męskiego następcy tronu. Sporą rolę w całej sprawie małżeńskiego kryzysu Henryka odegrała królewska faworyta – Anna Boleyn, bezwzględnie dążąca do zdobycia tronu. Kiedy papież Klemens VII odmówił rozwiązania małżeństwa króla z Katarzyną Aragońską, Henryk VIII – władca absolutny, zmierzający do podporządkowania sobie Kościoła w Anglii – postanowił ostatecznie zerwać związki z Rzymem. W maju 1533 r. oddany Henrykowi arcybiskup Canterbury Thomas Cranmer ogłosił nieważność małżeństwa króla z Katarzyną Aragońską, a potajemne, zawarte w styczniu 1533 r., małżeństwo z Anną Boleyn uznał za prawomocne. Kiedy Klemens VII nałożył ekskomunikę Henryka VIII i Thomasa Cranmera, król oderwał kościół angielski od Rzymu. W listopadzie 1534 r. Act of Supremacy ustanowił państwowy, całkowicie podporządkowany władcy Kościół anglikański, którego głową miał być odtąd król Anglii. Przeprowadzone w latach 1536–39 zagarnięcie majątku kościelnego zasiliło skarb królewski i wzbogaciło zauszników Henryka VIII. 
Król Henryk VIII na koniu
6 VII 1535 r. w Londynie został ścięty wybitny humanista i mąż stanu Thomas More (Morus), autor słynnej Utopii. Po utworzeniu Kościoła anglikańskiego odmówił bowiem złożenia przysięgi, w której miał wyrzec się wierności papieżowi i uznać Henryka VIII głową Kościoła w Anglii. 
Sir Thomas More (Morus)
W kolejnych latach sprawa następstwa tronu tudzież zmieniające się układy polityczne sprawiły, że Henryk VIII zawierał związek małżeński jeszcze czterokrotnie. By pozbyć się niewygodnych żon, posługiwał się nikczemnymi i fałszywymi oskarżeniami. Dwie z nich – Anna Boleyn i Katarzyna Howard – zostały z polecenia króla zgładzone. Sześć żon Henryka VIII:
Katarzyna
Aragońska
| 
Anna
Boleyn
| 
Jane
Seymour
|
Anna
z Cleves
| 
Katarzyna
Howard | 
Katarzyna
Parr |
Henryk VIII toczył liczne wojny z Francją i ze Szkocją. W 1542 r. przyjął tytuł króla Irlandii. W czasie swego 38-letniego panowania wzmocnił w Anglii pozycję króla, szczególnie w późniejszym okresie kosztem Kościoła katolickiego. Prowadził przy tym rządy bezwzględne, czasami nawet okrutne, posługując się często oszczerstwami i intrygami. Henryk VIII zmarł w Greenwich koło Londynu w 1547 r. w wieku 55 lat. Jego następcą został Edward VI, syn z małżeństwa z Jane Seymour.
Henryk VIII na łożu śmierci
WAŻNE DATY: | 1509 | – | koronacja Henryka VIII na króla Anglii, zawarcie małżeństwa z Katarzyną Aragońską | 1513 | – | przystąpienie Anglii do Świętej Ligi; bitwa pod Flodden | 1521 | – | potępienie przez Henryka VIII nauk Marcina Lutra | 1533 | – | ślub z Anną Boleyn, ekskomunika króla ogłoszona przez papieża Klemensa VII, oderwanie Kościoła angielskiego od Rzymu | 1534 | – | Act of Supremacy utworzenie Kościoła anglikańskiego | 1535 | – | śmierć Thomasa More'a (Morusa) | 1536 | – | zawarcie małżeństwa z Jane Seymour | 1540 | – | ślub z Anną z Cleves, następnie z Katarzyną Howard | 1543 | – | początek małżeństwa z Katarzyną Parr | 1547 | – | śmierć Henryka VIII |
|
powrót do początku strony |
