Strona ofertowa Wydawnictw Edukacyjnych WIKING
Jesteś
gościem portalu
Strona główna portalu
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=621
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=440
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=110
http://www.wiking.com.pl/index.php?site=testy_gim_historia_roz_1
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=348
http://www.wiking.edu.pl/sitemap.php
Powrót do poprzedniej stronyWersja do wydruku

Mikołaj II
(ur. 1868 r., zm. 1918 r.)

Ostatni car Rosji, panował w latach 1894–1917. Syn Aleksandra III. Pochodził z dynastii Romanowów.

Mikołaj II objął tron rosyjski po śmierci ojca w 1894 r. W tym samym roku poślubił księżniczkę heską – Alicję, która po przejściu na prawosławie przyjęła imię Aleksandra Fiodorowna. W późniejszym czasie miała ona wielki wpływ na Mikołaja, a przez to na rządy w Rosji.

W pierwszych latach po objęciu władzy Mikołaj II kontynuował politykę ojca i zdecydowanie sprzeciwiał się wszelkim reformom, a ruchy rewolucyjne zamierzał dławić przy pomocy policji i wojska.

W tym czasie w polityce zagranicznej car dążył do rozszerzenia wpływów rosyjskich na Dalekim Wschodzie. Prowadziło to jednak do konfliktu interesów między Rosją a Japonią i w konsekwencji zakończyło się wojną między tymi państwami.

W nocy z 8/9 II 1904 r. okręty japońskie niespodziewanie zaatakowały flotę rosyjską stacjonującą w Port Artur (płd. Mandżuria). 10 II 1904 r. Rosja wypowiedziała Japonii wojnę, ale od początku dowództwo rosyjskie wykazywało w swych działaniach nieudolność. Decydujące dla losów wojny bitwy: lądowa pod Mukdenem (19 II–10 III 1905) i morska pod Cuszimą (27–28 V 1905) zakończyły się klęską Rosjan i rozbiciem ich Floty Wschodniej. Na mocy pokoju zawartego 5 IX 1905 r. w Portsmouth (USA) Rosja zrzekła się prawa do dzierżawy Półwyspu Liaotuańskiego (z Port Artur), odstąpiła Japonii południowy Sachalin i uznała protektorat Japończyków nad Koreą i południową Mandżurią.

Jeszcze w czasie działań wojennych klęski na Dalekim Wschodzie wywołały wybuch niezadowolenia w europejskiej części imperium rosyjskiego. 22 I 1905 r. w Petersburgu doszło do masakry (być może bez wiedzy cara) uczestników pokojowej demonstracji robotniczej zorganizowanej przez młodego popa G. Gapona. Tego dnia, który przeszedł do historii jako "krwawa niedziela", wojsko otworzyło ogień do demonstrantów i pozbawiło życia około tysiąca osób, w tym kobiety i dzieci. Po tym wydarzeniu Rosję ogarnęła fala strajków i demonstracji (odbyły się one także w Królestwie Polskim). Nastroje rewolucyjne nie ominęły również wojska i floty (m.in. bunt na pancerniku "Kniaź Potiomkin Taurydzki"), nawet na wsi dochodziło do wystąpień chłopskich przeciw właścicielom ziemskim.


Krwawa niedziela w Petersburgu

W czasie rewolucji w latach 1905–07 Mikołaj II zmuszony został do pewnych ustępstw. W V 1905 r. ustanowił Dumę Państwową – zgromadzenie narodowe, mające jednak ograniczone kompetencje polityczne, natomiast  w X 1905 r. wydał manifest, który znosił niektóre represyjne ustawy. Car ogłosił szereg swobód obywatelskich: wolność religijną, wolność stowarzyszeń i wolność słowa. W IV 1906 r. Mikołaj II nadał Rosji konstytucję, która jednak dawała mu prawo weta wobec ustaw Dumy Państwowej. Dzięki wprowadzeniu ograniczonych reform konstytucyjnych oraz rządom "silnej ręki" premiera Stołypina, Mikołajowi II udało się czasowo zapanować nad rewolucyjnym wrzeniem w kraju.

W 1907 r. doszło do zawarcia porozumienia między Rosją a Wielką Brytanią  (układ w Petersburgu) w sprawie rozgraniczenia stref wpływów w Persji. Układ ten stanowił także o rozszerzeniu o Rosję brytyjsko-francuskiego Entente Cordiale (z franc. serdecznego porozumienia) z 1904 r., zawartego przeciwko trójprzymierzu Niemiec, Austro-Węgier i Włoch.

Wkrótce cesarstwo rosyjskie ponowiło próby uzyskania dostępu do Morza Śródziemnego poprzez zwiększenie wpływów na Bałkanach. Kierując się ideą rosyjskiego panslawizmu, carat wspierał Serbów w ich walce z austriacką władzą. Narastający kryzys bałkański doprowadził ostatecznie do wybuchu w 1914 r. pierwszej wojny światowej. Po pierwszych niepowodzeniach wojsk rosyjskich, w 1915 r. Mikołaj II osobiście objął naczelne dowództwo. 


Mikołaj II wśród żołnierzy rosyjskich

Kolejne klęski armii rosyjskiej, katastrofalna sytuacja gospodarcza, kryzys zaopatrzeniowy i wzrost cen oraz sprawowanie rządów przez żonę cara – Aleksandrę, będącą pod wielkim wpływem powszechnie znienawidzonego mnicha i szarlatana – G. Rasputina, wywołały ogromny wzrost niezadowolenia w kraju.

W wyniku rewolucji lutowej (III 1917), wznieconej przez burżuazyjną opozycję przy wsparciu robotników i chłopów, obalony został carat i władza Mikołaja II, który po fali strajków i demonstracji abdykował. Tym samym zakończyło się 300-letnie panowanie dynastii Romanowów w Rosji.

 
Mikołaj II – imperator rosyjski w latach 1894–1917

Po obaleniu przez bolszewików Rządu Tymczasowego A. Kiereńskiego i zwycięstwie rewolucji październikowej (XI 1917), Mikołaj II został przewieziony wraz z rodziną na Syberię i był więziony w Tobolsku, a następnie w Jekaterynburgu na Uralu, gdzie w nocy z 16/17 VII 1918 r. z rozkazu Lenina i Rady Komisarzy Ludowych został razem z żoną i pięciorgiem dzieci zamordowany. 


Mikołaj II z rodziną

W 1998 r. w Petersburgu odbyła się uroczysta ceremonia pogrzebowa Mikołaja II i carskiej rodziny.

Z racji pobożności i wielkiego przywiązania do prawosławia tudzież tragicznych okoliczności śmierci, Mikołaj II został uznany przez rosyjską Cerkiew męczennikiem, a w 2000 r. ogłoszony świętym.


Mikołaj II uznany został przez rosyjską Cerkiew
prawosławną za świętego

WAŻNE DATY:
(wg kalendarza rosyjskiego)

1894

objęcie tronu rosyjskiego przez Mikołaja II

1904–05

wojna rosyjsko-japońska

1905

22 I – "krwawa niedziela" w Petersburgu

1905–07

rewolucja w Rosji

1906

nadanie Rosji konstytucji przez Mikołaja II

1907

włączenie Rosji do brytyjsko-francuskiej Ententy

1914

początek I wojny światowej

1915

objęcie przez Mikołaja II naczelnego dowództwa armii rosyjskiej

1917

II – rewolucja lutowa w Rosji; X – rewolucja październikowa, objęcie władzy przez bolszewików

1918

VII – zamordowanie Mikołaja II i jego rodziny przez bolszewików
  

 powrót do początku strony

Geografia | Język Polski | Historia | Przyroda | Biologia