MARIA PAWLIKOWSKA-JASNORZEWSKA

Urodziła się w 1891 r. w Krakowie, była córką Wojciecha Kossaka i siostrą Magdaleny Samozwaniec. Była związana twórczo i towarzysko z poetami Skamandra. Trzykrotnie zamężna. Zmarła na raka w 1945 r. w Manchesterze, dokąd wyjechała z ostatnim mężem.

Była znakomitą poetką, jej poezja była przesyconą miłością i erotyką. Ulubioną formą wypowiedzi Jasnorzewskiej były krótkie lakoniczne miniatury zakończone niespodziewaną puentą. Ich język był zrozumiały, ale wytworny. Obecny był w nich humor, ironia i dystans do świata.

Oskarżano ją o brak zainteresowania ważnymi sprawami, np. wojną. Odpowiedziała wówczas wierszem Róże dla Safony, którym udowodniła, że o wojnach się nie pamięta, historia idzie w zapomnienie, a poezja jest trwała. Dlatego warto tworzyć, bo zawsze będzie istniało piękno, miłość, słowiki...

Tomy wierszy: Niebieskie migdały (debiut, 1922), Pocałunki (1926), Dancing (1927), Krystalizacje (1937) i in. Pisała też komedie i farsy o tematyce miłosnej, np. Egipska pszenica.

MIŁOŚĆ

Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,
lecz można żyć bez powietrza!

W wierszu miłość jest porównana do powietrza, czyli do czegoś niezbędnego do życia. Podmiot liryczny (kobieta) cierpi z powodu rozłąki z ukochanym i bardzo mocno potrzebuje miłości.
 
NIKE

Ty jesteś jak paryska Nike z Samotraki,
o miłości nieuciszona!
Choć zabita, lecz biegniesz z zapałem jednakim
wyciągając odcięte ramiona...

Utwór nawiązuje do antycznej rzeźby. Jest do niej porównana miłość – choć okaleczona, jest wieczna i będzie istniała mimo wszystko.

MODLITWA

Pierwsze dwie zwrotki mówią o pocałunkach, traktowanych jako bóstwo, coś świętego. Pocałunek jest przyjemnym doznaniem zmysłowym, jest piękny, łączy się z pożądaniem, pobudza wyobraźnię, jest pokarmem dla duszy.

Ostatnia zwrotka mówi o śmierci, podmiot liryczny marzy, aby w raju było coś podobnego do pocałunku.

powrót do początku strony