DAWID Ben Gurion
(ur. 1886 R., zm.1973 r.)

Polityk izraelski, działacz syjonistyczny, jeden z twórców państwa Izrael, uważany za "Ojca Narodu". Premier w latach 1948–1953 i 1955–1963.

Urodził się jako Dawid Grün  16 VII 1886 r. w Płońsku, na polskich ziemiach pod zaborem rosyjskim. Był synem Avigdora Grüna, prawnika i działacza syjonistycznego.

W 1903 r. Dawid wstąpił do Poalei Zion – organizacji socjalistyczno-syjonistycznej. W 1906 r. wyjechał do Palestyny, która w owym czasie wchodziła w skład Imperium Osmańskiego. Tam zmienił swe nazwisko na Ben Gurion (hebr. "syn lwa") i rozpoczął działalność polityczną i dziennikarską. W 1916 r. został wydalony z Turcji po czym udał się do Stanów Zjednoczonych. Wkrótce potem, jako żołnierz Legionu Żydowskiego, wstąpił do armii brytyjskiej i w 1918 r. powrócił do Palestyny. W 1921 r. został przewodniczącym Histadrut (Powszechnej Organizacji Robotników Żydowskich w Ziemi Izraela) i tą funkcję pełnił do 1935 r.

Od 1930 r. Ben Gurion stał na czele socjaldemokratycznej Partii Mapai. W latach 1935–1948 był przewodniczącym prezydium Agencji Żydowskiej. Wspierał imigrację tysięcy Żydów z Europy do Palestyny i tworzenie organizacji paramilitarnych, które w przyszłości stać się miały zalążkiem izraelskiej armii.

Był postrzegany jako polityk umiarkowany, oddany sprawie utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.

Po zakończeniu II wojny światowej zaczęły spełniać się marzenia wielu Żydów o utworzeniu własnego państwa w Ziemi Świętej. 14 V 1948 r. Dawid Ben Gurion ogłosił w Tel Awiwie Deklarację Niepodległości ustanawiającą niezawisłe państwo Izrael. Szybko stanęło ono jednak przed ogromnymi problemami politycznymi i gospodarczymi. Nadto Izrael otoczony był przez wrogo nastawione państwa arabskie, które stanowiły dla młodego państwa śmiertelne niebezpieczeństwo.

Dawid Ben Gurion ogłaszający Deklarację Niepodległości Izraela (14 V 1948)

W 1948 r. Ben Gurion został premierem rządu tymczasowego. Na czele rządu pozostał również po zakończeniu wojny o niepodległość i pierwszych wyborach do parlamentu (Knesetu). Do 1953 r. kilkakrotnie upadały koalicyjne rządy, ale Ben Gurion pozostawał na stanowisku premiera.

W 1952 r. w Luksemburgu podpisał z Republiką Federalną Niemiec (RFN) układ w spawie odszkodowań za zbrodnie popełnione na Żydach przez Niemców podczas II wojny światowej. Porozumienie to przyjęte zostało w Izraelu z mieszanymi uczuciami i doprowadziło do skłócenia różnych środowisk politycznych i religijnych.

Jako polityk i przywódca narodu Dawid Ben Gurion cieszył się wielkim autorytetem i poważaniem. Potrafił zmobilizować Żydów z całego świata do finansowego wsparcia państwa izraelskiego, co przyniosło wyraźny wzrost gospodarczy kraju. Wspierał imigrację Żydów z różnych państw do Izraela. Nowi osadnicy otrzymywali materialną pomoc, zapewniano im pracę i edukację. Wdrożył program zaopatrzenia kraju w wodę i doprowadził do zasiedlenia pustyni Negew przez osadników żydowskich.

Ben Gurion (z prawej) i prezydent USA H. Truman (1951)

W 1953 r. Ben Gurion ustąpił ze stanowiska premiera rządu, jednak już 2 lata później (1955), po wyborach do Knesetu, ponownie objął funkcję szefa rządu i mimo wielu wewnętrznych zawirowań politycznych pełnił ją do 1963 r. (w tym czasie był również ministrem obrony).

W VI 1963 r. Dawid Ben Gurion zrezygnował ze stanowiska premiera. W 1965 r. wystąpił z Partii Mapai i dokonał jej rozłamu. Stanął na czele nowo utworzonej partii Rafi.

W 1970 r. ostatecznie wycofał się z życia politycznego. Osiadł w kibucu Sole Boker na Negewie, gdzie spędził ostatnie lata życia zgłębiając zagadnienia filozoficzne i religijne oraz pisząc pamiętniki.

Ben Gurion – nazywany "Ojcem Narodu" – premier Izraela
w latach 1948–1953 i 1955–1963

Dawid Ben Gurion zmarł w Tel Awiwie 1 XII 1973 r. w wieku 87 lat. 

WAŻNE DATY:

1903 – początek działalności Ben Guriona w Poalei Zion 1906 – wyjazd do Palestyny 1916 – wydalenie Ben Guriona z Palestyny przez władze tureckie 1918 – powrót do Palestyny 1921–1935 – przewodnictwo Ben Guriona w Histadrut  (Powszechnej Organizacji Robotników Żydowskich w Ziemi Izraela) 1930 – początek działalności w socjaldemokratycznej Partii Mapai 1935–1948 – przewodniczenie prezydium Agencji Żydowskiej 1948 – ogłoszenie przez Ben Guriona Deklaracji Niepodległości – początek niezawisłego państwa żydowskiego w Palestynie (14 V) 1948–1953 – pełnienie przez Ben Guriona funkcji premiera rządu izraelskiego 1952 – podpisanie Układu Luksemburskiego 1955–1963 – ponowne pełnienie funkcji premiera 1970 – wycofanie się Ben Guriona z życia politycznego 1973 – śmierć Dawida Ben Guriona

powrót do początku strony