Zygmunt II August
Zygmunt II August (1520–1572), król polski – formalnie od 1530 r., faktycznie od 1548 r., wielki książę litewski od 1522 r. (rządy na Litwie od 1544 r.), syn Zygmunta Starego i Bony; ostatni władca z dynastii Jagiellonów. Po śmierci ojca (1548), przejąwszy rządy w Polsce, zmagał się początkowo z niezadowoloną z trybu objęcia przez niego tronu polskiego opozycją (został bowiem koronowany jeszcze za życia ojca). Również małżeństwo Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną budziło niechęć magnatów i szlachty. Rządy swe król opierał początkowo na senacie, ale potrzeba uzyskania funduszy na prowadzenie wojen, skłoniła go do sojuszu ze szlachtą. Podczas sejmu w Piotrkowie (1562–63) uchwalono egzekucję dóbr królewskich i utworzono stałe wojsko zaciężne, tzw. kwarciane. Wprowadzenie reform i uzyskanie poparcia szlachty umożliwiły królowi zaangażowanie w politykę zagraniczną. Wcześniej, w 1561 r., działaniami dyplomatycznymi, doprowadził Zygmunt August do sekularyzacji Zakonu Kawalerów Mieczowych i przyłączenia do Polski części Inflant. Spowodowało to wybuch wojny siedmioletniej północnej (1563–70) i podział Inflant między Polskę, Litwę, Szwecję, Danię i Rosję. Tym samym Zygmunt August włączył Polskę w rywalizację o panowanie nad Morzem Bałtyckim (Dominium Maris Baltici). W 1568 r. król rozpoczął budowę polskiej floty wojennej, powołał w tym celu Komisję Morską. W 1569 r. w Lublinie doszło do zawarcia unii polsko-litewskiej, która dała początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Odtąd Polska i Litwa miały mieć wspólny sejm, wspólną elekcję króla, politykę zagraniczną i system pieniężny. Zachowano oddzielne wojsko, skarb i szereg odrębności ustrojowych. Okres panowania Zygmunta II Augusta to czas rozkwitu kultury, nauki i sztuki polskiego odrodzenia, szczytowy okres „złotego wieku” kultury polskiej. Król, sam starannie wykształcony, otaczał się wybitnymi twórcami i artystami. Będąc miłośnikiem tkactwa artystycznego, zebrał bogatą kolekcję arrasów. Zmarł bezpotomnie w 1572 r., kończąc panowanie Jagiellonów w Polsce. WAŻNE DATY: | 1530 | – | koronacja Zygmunta Augusta na króla Polski | 1548 | – | objęcie przez Zygmunta Augusta władzy w Polsce po śmierci ojca | 1561 | – | włączenie części Inflant do Polski | 1562-63 | – | ogłoszenie egzekucji dóbr królewskich podczas sejmu w Piotrkowie | 1563-70 | – | wojna siedmioletnia północna o Inflanty | 1568 | – | utworzenie Komisji Morskiej | 1569 | – | unia lubelska | 1572 | – | śmierć Zygmunta II Augusta, wygaśnięcie dynastii Jagiellonów | | | |
|
|
