|
Urodził się w 1907 r. w Warszawie. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Był oficerem wywiadu AK podczas okupacji hitlerowskiej. Po zakończeniu wojny oskarżono go o współpracę z gestapo i o zdradę narodową (jak wszystkich żołnierzy AK) za udział w powstaniu warszawskim. Więziono go do 1956 r. Najpierw skazano go na 10 lat, potem na śmierć, wreszcie wyrok zamieniono na dożywocie, o czym dowiedział się dopiero po prawie trzech latach czekania na wykonanie wyroku śmierci. Był torturowany na różne sposoby, fizycznie i psychicznie (sfałszowano m.in. akt zgonu jego żony). Przez 14 miesięcy siedział sam w celi śmierci w ścisłej izolacji. W 1956 r. został zwolniony w wyniku amnestii. Zmarł w 1975 r. ROZMOWY Z KATEM Przez dziewięć miesięcy Moczarski siedział w celi z Jurgenem Stroopem i Gustawem Schielke. Stroop (naprawdę miał na imię Józef, ale wydawało mu się zbyt mało niemieckie) oczekiwał na proces i wyrok, oskarżony był o ludobójstwo. Był zwolennikiem Hitlera i esesmanem. Osobiście poznał Hitlera, Himmlera, Goeringa i Goebbelsa. Stroop dowodził akcją likwidacji getta żydowskiego w Warszawie. Pod jego rozkazami wymordowano lub wywieziono do obozów w sumie około siedemdziesiąt tysięcy ludzi. Odznaczał się ogromną brutalnością – to on wymyślił podpalanie domów w getcie i strzelanie do skaczących z okien ludzi. Swoich snajperów nagradzał za celne strzały. W 1944 r., po zamachu na Hitlera, Stroop aresztował spiskowców. Wieszano ich na hakach rzeźnickich za żebra lub duszono strunami fortepianowymi. Esesman do końca wojny wierzył w zwycięstwo Hitlera. W 1945 r. poddał się Amerykanom, którzy skazali go na śmierć i przekazali Polakom. W Polsce również dostał wyrok śmierci, który wykonano w 1952 r. Do końca był dumny, nie okazywał żadnej skruchy ani wyrzutów sumienia. Moczarski nie miał możliwości zapisywania tego, co opowiadał Stroop. Jednak po wyjściu z więzienia wszystko bardzo dokładnie spisał. Rozmowy... ukazały się najpierw w "Odrze" w latach 1972–74, następnie w 1977 r. wydano je w postaci książki. Ukazała się w wielu językach. Rozmowy... to powieść reportażowa, należy do literatury faktu, zawiera elementy wywiadu i pamiętnika. Narrator jest w niej mniej ważny od głównego bohatera, którym jest Stroop. Od czasu do czasu pojawiają się wtrącenia Schielkego. Moczarski pokazuje, jak zostaje się zbrodniarzem hitlerowskim. Przedstawia dokładnie życiorys Stroopa, opisuje jego dom rodzinny, wpływ rodziców, sposób wychowania. Dowiadujemy się, jak kolejno wspinał się po stopniach kariery, jak narastało w nim poczucie wyższości i przynależności do "rasy panów". Narrator analizuje czynniki, które wpłynęły na postawę zbrodniarza:
– wychowanie przez ojca w duchu nacjonalizmu,
– tradycja germańska,
– fascynacja Hitlerem,
– kompleksy,
– chęć awansu, tęsknota do luksusu,
– chęć odwetu po I wojnie światowej,
– brak indywidualizmu,
– niski poziom umysłowy,
– szacunek do munduru,
– przesiąknięcie ideologią faszystowską. powrót do początku strony |
