SŁOWNIK terminów literackichA|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M|N|O|P|R|S|ś|T|U|V|W|Z|Ż
gatunek literacki Genesis geneza dzieła literackiego genologia gra słów groteska grupa literacka gwara gatunek literacki – zespół reguł określających budowę poszczególnych dzieł literackich oraz zasady ich komponowania (kompozycja). Pojęcie to jest nadrzędne wobec odmiany gatunkowej, a podrzędne wobec pojęcia rodzaju literackiego. Gatunki literackie to m.in. powieść, bajka, ballada, poemat, dziennik, elegia, epos, esej, fraszka, kazanie, list, oda, opowiadanie, pamiętnik, parabola, pieśń, psalm, satyra, sielanka, sonet, tren, hymn. Genesis – (z łaciny narodzenie, pochodzenie) pierwsza księga biblijnego Pięcioksięgu zawierająca symboliczne (symbol) opowieści o stworzeniu świata oraz historię ludu mojżeszowego. Jej autorstwo tradycyjnie przypisuje się Mojżeszowi. Inna nazwa to Księga Rodzaju. Zobacz: Biblia, biblijne gatunki literackie. geneza dzieła literackiego – zespół czynników wpływających na powstanie dzieła i określających jego właściwości (gatunek, kompozycję itp.). Słowo geneza oznacza pochodzenie. Zobacz: struktura dzieła literackiego. genologia – dział nauki o literaturze (poetyki), zajmujący się badaniem rodzajów i gatunków literackich oraz odmian gatunkowych. Badania te dotyczą głównie opisu ich cech strukturalnych (budowy) oraz rozwoju w ciągu wieków. gra słów – wykorzystywanie brzmieniowego podobieństwa między słowami do uwydatnienia ich znaczenia, pokrewieństwa bądź kontrastu (przeciwieństwa występującego między nimi), np. autobus to brzmi tłumnie. Jej odmiany to m.in. anagram, powtórzenie. Zobacz: figury retoryczne. groteska – komiczne (komizm) i ośmieszające (parodia) przedstawienie zdarzeń, postaci lub zasad literackich. W literaturze polskiej groteska występuje np. w Weselu w Atomicach Sławomira Mrożka i Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego). Zobacz: absurd, karykatura. grupa literacka – zespół pisarzy należących do jednego pokolenia, związanych podobnymi ideałami i zmierzających do wspólnych celów literackich. Mogą być skupieni wokół jakiegoś czasopisma literackiego, w którym wyrażają swoje poglądy. Zobacz: kierunek literacki, program literacki, manifest literacki. gwara – odmiana języka narodowego używana przez ludność na pewnym terytorium, np. gwara śląska lub poznańska. W gwarze poznańskiej zdanie W przedpokoju na stołku stoją ziemniaki w papierowej torebce, będzie brzmiało następująco – W antrejce na ryczce stoją pyrki w tytce. powrót do początku strony |