Przyroda > Ziemia we Wszechświecie > Długość geograficzna

Długość geograficzna

 Słowa kluczowe:
- długość geograficzna
- południk

Czy istnieje "najważniejszy" południk?

Ponieważ wszystkie południki są takie same (patrz rozdział Siatka geograficzna), należało się umówić, który z nich będzie najważniejszy, czyli początkowy – zerowy.

W 1884 r. na międzynarodowej konferencji ustalono, że będzie nim południk przechodzący przez środek lunety Królewskiego Obserwatorium w Greenwich (obecnie dzielnica Londynu). Patrz zdjęcie obok.

Uwaga!!!
Greenwich to jedno z niewielu miejsc na Ziemi, gdzie południk został oznaczony
w terenie.

Jeżeli ustaliliśmy południk zerowy (początkowy),
to możemy założyć,
że po przeciwnej stronie Ziemi będzie południk ostatni (końcowy).












Zwróć uwagę,
że przecinając Ziemię wzdłuż płaszczyzny
obu południków,
uzyskamy 2 półkule.

Jeżeli na obie półkule spojrzymy od strony południka zerowego,
to możemy określić,
która z nich jest
półkulą wschodnią,
a która zachodnią.





W celu dokładnego określenia położenia dowolnego punktu na Ziemi konieczne jest dokładne opisanie każdego południka. Patrząc na Ziemię od strony bieguna, wyraźnie dostrzegamy, że płaszczyzny poszczególnych południków tworzą pomiędzy sobą kąty.

Dlatego “najważniejszy” południk przechodzący przez Greenwich określono jako 0°.
Wartość południka zerowego oraz każdego następnęgo (podążając na wschód i zachód) wyrażana jest
w stopniach kątowych, biorąc
pod uwagę kąt, jaki tworzy płaszczyzna danego południka z płaszczyzną południka 0°.

Z rysunków widać, że płaszczyzna ostatniego południka tworzy z płaszczyzną południka zerowego kąt 180° i taką też wartość przyjmuje ten południk.

Należy jeszcze zwrócić uwagę, że południki od 1° do 179° występują zarówno
na wschód, jak i na zachód od południka 0°. Aby odróżnić je od siebie trzeba podać, na której półkuli znajduje się dany południk.

Długość geograficzna

Nasza wiedza o południkach pozwala nam w pewnym zakresie określić położenie dowolnego punktu na Ziemi. Wystarczy znaleźć południk, na którym leży dany punkt
i określić jego wartość. W ten sposób ustalamy długość geograficzną dla danego punktu.

Pamiętaj!!! Na jednym południku leży nieskończenie wiele punktów i każdy z nich ma tę samą długość geograficzną.

Wg definicji:

Długość geograficzna to kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną
południka 0° a płaszczyzną południka przechodzącego przez dowolny punkt
na Ziemi.

Uwaga!!! Wszystkie punkty leżące na półkuli wschodniej mają długość geograficzną wschodnią (od 1° do 179°), a wszystkie punkty położone na półkuli zachodniej mają długość geograficzną zachodnią (także od 1° do 179°).

Ćwiczenie

Określmy długość geograficzną Wrocławia

  1. Ponieważ przez Wrocław przechodzi południk 17° (płaszczyzna tego południka tworzy kąt 17° z płaszczyzną południka 0°) to mówimy, że długość geograficzna Wrocławia wynosi 17°.
  2. Pamiętaj! Musisz jeszcze określić, na której półkuli leży ten południk.
    Z mapy odczytujemy, że jest to półkula wschodnia. Możemy zatem powiedzieć, że Wrocław leży
    na 17° długości geograficznej wschodniej.
    W zapisie określenie "długość geograficzna wschodnia" możesz zastąpić międzynarodowym oznaczeniem kierunku wschodniego – E.
    Wówczas długość geograficzną będziesz mógł zapisać:

    17° E.

Uwaga!!! Wyznaczając długość geograficzną punktów, przez które przechodzi południk 0° lub 180° nie określamy kierunku wschodniego czy zachodniego – południki te stanowią granicę między półkulą wschodnią a zachodnią. Na przykład długość geograficzna Londynu wynosi 0°. Natomiast długość geograficzna biegunów w ogóle nie jest określona, ponieważ zbiegają się w nich wszystkie południki.

Czy wiesz, że?

  • Oprócz półkuli wschodniej i zachodniej możemy także wyróżnić półkulę północną i południową – patrz rozdział Szerokość geograficzna.

powrót na początek strony

Zobacz także