REALISTYCZNY OBRAZ WSI W SIELANCE ŻEŃCY SZYMONA SZYMONOWICA

Szymon Szymonowic

Sielanki są najważniejszym dziełem Szymonowica. Ukazały się drukiem w 1614 r. Jest to zbiór dwudziestu utworów poetyckich, w których bardzo wyraźnie widać nawiązania do tradycji bukolicznych Teokryta i Wergiliusza. Poeci ci pisali w sielankach (bukolikach) o życiu pasterzy i rolników, którzy żyli w szczęśliwym, nieskażonym cywilizacją świecie-arkadii, nienękani żadnymi troskami i nieszczęściami.

Akcja jednej z sielanek Szymonowica – Żeńców – toczy się na wsi. Głównymi bohaterami są dwie wieśniaczki Oluchna i Pietrucha oraz Starosta. Kobiety ciężko pracują na polu, są bite, marzą o odpoczynku i posiłku. Starosta natomiast wydłuża im pracę aż do nocy. Kobiety śpiewają piosenki, m.in. o staroście, o tym jak jest dobry, ale nieszczęśliwy – co jest oczywistą nieprawdą – kobiety życzą mu szczęścia, aby się przypodobać. Odnosi to oczekiwany skutek – Starosta pozwala im odpocząć i zjeść obiad.

(...)
Słoneczko, śliczne oko, dnia oko pięknego!
Naucz swych obyczajów starostę naszego.
Ty nas ogrzewasz, ty nam wszystko z nieba dajesz,
Bez ciebie noc, z tobą dzień jasny, gdy ty wstajesz.
Niech i on na nas zawsze patrzy jasnym okiem,
Niech nas z pola wczas puszcza, nie z ostatnim mrokiem.
Starosta
Pietrucho, prawieś mi się sianem wykręciła!
Ta nahajką mocno się na twój grzbiet groziła.
Kładźcie sierpy, kupami do jedła siadajcie,
W kupach jedzcie, po chróstach się nie rozchadzajcie. 

Żeńcy to niewątpliwie najwybitniejsza sielanka Szymonowica. Niewiele jest w niej konwencji, ozdobnictwa mitologicznego, za to znaleźć można autentyczną prawdę o życiu na wsi w XVI w.

ELEMENTY REALISTYCZNE:
Opis:
– ciężkiej pracy na roli
– wykorzystywania i bicia chłopstwa 
– bezwzględnego podporządkowania chłopów panu
– charakteru ówczesnego chłopa

ELEMENTY SIELANKOWE:
– treść o tematyce wiejskiej
– szczęśliwe zakończenie utworu
– forma dialogu
– wiara w zmianę charakteru człowieka
– arkadyjski motyw słoneczka
– śpiew

powrót do początku strony