Henryk I zw. Ptasznikiem, Heinrich I
(ur. 876 r., zm. 936 r.)

Książę saski od 912 r., król Niemiec od 919 r. Pochodził z dynastii Ludolfingów.

Po śmierci ojca w 912 r. Henryk I został księciem Saksonii. 12 V 919 r. w Fritzlar został wybrany przez Franków, Bawarów, Alemanów, Turynów i Sasów na króla niemieckiego, dając tym samym początek dynastii saskiej. Wzrost potęgi plemiennych książąt powodował jednak mocne osłabienie pozycji króla. Sytuację dodatkowo komplikował wybór bawarskiego księcia Arnulfa na antykróla, dlatego Henryk I zrezygnował z ceremonii koronacyjnej. Ostatecznie Henrykowi udało się skłonić Arnulfa do zrzeczenia się pretensji królewskich i mógł odtąd skupić się na prowadzeniu aktywnej polityki zagranicznej.

W styczniu  921 r. w Bonn zawarty został traktat uznający wzajemną niezależność władców wschodnich i zachodnich Franków. Henryk I jako rex Francorum orientalium (król wschodniofrankijski) w dowód przyjaźni zrzekł się Lotaryngii na rzecz Karola Prostaka – króla zachodniofrankijskiego (rex Francorum occidentalium). Jednak już cztery lata później (925), korzystając z osłabienia państwa karolińskiego spowodowanego wewnętrznymi konfliktami, Henryk I zajął Lotaryngię ponownie i, by umocnić zwierzchnictwo nad tą krainą, wydał swą córkę za księcia lotaryńskiego Gizelberta, który wcześniej złożył mu hołd. 

Kiedy w 926 r. na ziemie Frankonii, Alzacji i Alemanii najechali Węgrzy, Henryk zawarł z nimi rozejm i zobowiązał się do płacenia trybutu. Okres pokoju król wykorzystał na przeprowadzenie reformy wojskowej – wprowadził ciężką jazdę oraz dobrze wyszkolił wojska, udoskonalił także ich umiejętności bojowe, rozbudował i umocnił sieci grodów warownych mających chronić granice państwa.

Podczas kilku wypraw przeciw Słowianom połabskim Henryk podporządkował sobie Hawelan i Dalemińców oraz zaatakował i zdobył gród Brenna (późniejszy Brandenburg). W 929 r. zmusił księcia czeskiego Wacława I do złożenia hołdu i uznania zwierzchności niemieckiej. W tym samym roku w Kwedlinburgu następcą ogłosił swego najstarszego syna Ottona I. W 932 r. Henryk zaprzestał płacenia trybutu Węgrom, a rok później (933) rozgromił armię węgierską w bitwie nad rzeką Unstrut. Zwycięstwo to pozwoliło królowi na uporządkowanie spraw wewnętrznych państwa niemieckiego. W 934 r. walki z duńczykami zakończyły się zdobyciem przez króla Henryka I starego ośrodka handlowego Wikingów – Haithabu w Szlezwiku, i zmuszeniem króla Kanuta do przyjęcia chrztu.

Przydomek "Ptasznik" został nadany Henrykowi I z powodu jego zamiłowania do polowań z udziałem drapieżnych ptaków.

Król Henryk I zmarł w Memleben w 936 r.

W czasie swego panowania wzmocnił kraj zewnętrznie i wewnętrznie, czym otworzył drogę do powstania scentralizowanego i silnego państwa niemieckiego. Zapoczątkował  okres świetności Niemiec pod panowaniem saskiej dynastii Ludolfingów.
   

Pomnik Henryka I 

WAŻNE DATY:

912 – objęcie tronu saskiego przez Henryka 919 – wybór Henryka I na króla Niemiec 921 – traktat w Bonn 925 – odzyskanie Lotaryngii przez Henryka I 929 – zhołdowanie Czech 933 – zwycięstwo Henryka I nad Węgrami w bitwie nad rzeką Unstrut 934 – podporządkowanie Duńczyków 936 – śmierć Henryka I

powrót do początku strony