SŁOWNIK terminów literackich|||||||||||||N|||||||||||
narracja narrator neologizm nowela
narracja – opowieść narratora o świecie przedstawionym w książce, relacja o zdarzeniach (najczęściej w czasie przeszłym), w skład której wchodzą także opisy i komentarze narratora. narrator – stworzona przez autora książki fikcyjna (nieprawdziwa) osoba, która opowiada o świecie przedstawionym. Może być zarówno uczestnikiem zdarzeń (narracja pierwszoosobowa) albo nieistniejącym w świecie przedstawionym obserwatorem (narracja trzecioosobowa). Narrator, który wie wszystko o bohaterach, nazywany jest narratorem wszechwiedzącym. Zobacz: narracja, epika. neologizm – nowy wyraz, utworzony w języku zgodnie z obowiązującymi w nim zasadami. Powstaje w celu nazwania dopiero powstałych przedmiotów bądź zjawisk. Neologizmy dzielą się na: znaczeniowe (semantyczne) – wyrazy, które nabrały nowego znaczenia, np. fortuna (dawniej los, teraz majątek), korek (dawniej i obecnie zatyczka, teraz też tłok na drodze); frazeologiczne – nowe zestawienia wyrazów, np. pirat drogowy; słowotwórcze, czyli połączenia dwóch wyrazów w jeden, np. betoniarka (beton + mieszarka). Neologizmy to także wyrazy przejęte z innych języków (zapożyczenia), np. komputer, alibi. Zobacz: związki frazeologiczne. nowela – utwór prozaiczny (proza) o niewielkich rozmiarach i wyrazistej akcji, ograniczonej często do jednego głównego wątku, zmierzającej do mocno zaznaczonego zakończenia (puenty). Budowa noweli opiera się na tzw. ośrodku kompozycyjnym, czyli elemencie, który stanowi podstawę całej fabuły (może być to główny bohater, konkretny temat itp.). Znane nowele to np. Latarnik Henryka Sienkiewicza, Antek Bolesława Prusa czy Nasza szkapa Elizy Orzeszkowej. powrót do początku strony |