Przyroda > Orientacja w terenie > Pozorna wędrówka Słońca nad widnokręgiem

Pozorna wędrówka Słońca
nad widnokręgiem

Słowa kluczowe:
- Słońce
- widnokrąg
- wschód Słońca
- górowanie Słońca
- zachód Słońca

Jak można orientować się w terenie przy pomocy Słońca?

Widoczne na niebie Słońce od wieków pozwalało ludziom orientować się w czasie
i przestrzeni. Jego pozorny ruch na sferze niebieskiej interpretowany był na różne sposoby. Na przykład wysokie położenie Słońca zawsze kojarzyło się ze środkiem dnia, a niskie z jego początkiem lub końcem. Często używało się też określeń odnoszących się do kierunków na powierzchni Ziemi – mówiono np. "...idź tam, gdzie Słońce wschodzi...".

Obecnie posługujemy się znacznie dokładniejszymi sposobami określania czasu
i miejsca. Jednak Słońce nadal "wędruje" po niebie, w taki sam sposób jak przed wiekami. Warto poznać główne zasady tej "wędrówki", ponieważ wiążą się z nią podstawowe pojęcia przyrodnicze, takie jak np. strony świata – kierunki główne. Poza tym umiejętność orientowania się w terenie według położenia Słońca na niebie może przydać się każdemu, gdy np. zabłądzi w lesie.

Codzienne "przemieszczanie się" Słońca na sferze niebieskiej to efekt
wirowego ruchu Ziemi wokół własnej osi (program gimnazjum).

Trzeba koniecznie pamiętać, że ruch Słońca na niebie jest tylko pozorny. Słońce to nieruchoma gwiazda znajdująca się w środku Układu Słonecznego. Wokół niej krążą różne ciała niebieskie, m.in. planety, wśród których jest Ziemia. I to właśnie ruchy Ziemi wywołują u nas wrażenie "ruchu" Słońca.

Czy Słońce cały czas wędruje po niebie w taki sam sposób?

W ciągu roku zmienia się "tor ruchu" Słońca na sferze niebieskiej. Latem pokonuje ono na niebie dłuższą drogę niż zimą (dlatego dni letnie są dłuższe od zimowych). Inne są także miejsca wschoduzachodu Słońca oraz południa słonecznego.
Zmiany te to efekt obiegowego ruchu Ziemi wokół Słońca (program gimnazjum).

Czy wiesz, że?
  • Na biegunach Ziemi (północnym i południowym) Słońce wschodzi i zachodzi tylko 1 raz w roku. Występują tam dni i noce polarne, które trwają na zmianę po pół roku.

powrót na początek strony

Zobacz także