ROŚLINNOŚĆ na Świecie

Roślinność w Europie, w Polsce

BIOSFERA

PAŃSTWA ROŚLINNE na Świecie 
STREFY KLIMATYCZNO-ROŚLINNE na Świecie 
ROŚLINNOŚĆ GÓRSKA 
ROŚLINNOŚĆ WODNA 

MAPA ROŚLINNOŚCI
__________

PAŃSTWA ROŚLINNE

Podstawowymi jednostkami geobotanicznego podziału świata są państwa roślinne. Ich granice wyznaczają bariery naturalne – wody oceanów, łańcuchy górskie, pustynie. Dlatego charakteryzują się one swoistą odrębnością rodzajową.
Wyróżniono 6 głównych państw roślinnych:
- Holarctis (państwo holarktyczne),
- Paleotropis (państwo paleotropikalne),
- Neotropis (państwo neotropikalne),
- Australis (państwo australijskie),
- Capensis (państwo przylądkowe),
- Antarctis (państwo antarktyczne).

__________

STREFY KLIMATYCZNO-ROŚLINNE

Niezależnie od podziału na państwa roślinne funkcjonuje klasyfikacja według stref klimatyczno-roślinnych. Ich występowanie w układzie równoleżnikowym potwierdza ścisłą zależność między warunkami klimatycznymi a formacjami roślinnymi.
Począwszy od najwyższych szerokości geograficznych wyróżniono następujące strefy:
- roślinność antarktyczna i subantarktyczna – występuje tylko na półkuli południowej; w nielicznych miejscach odsłoniętych spod lodu rosną glony, porosty i mszaki;
- tundra  – zajmuje obszar wzdłuż koła podbiegunowego północnego; oprócz mchów i porostów spotkać tam można trawy i turzyce, a bardziej na południu karłowate brzozy oraz wierzby polarne (często wyróżnia się tam oddzielną formację przejściową – lasotundrę);
- las iglasty (tajga) – obejmuje wielkie obszary na północy Azji, Europy i Ameryki Północnej; główne gatunki drzew to świerki, sosny, jodły, modrzewie, limby, a poza tym liściaste domieszki brzozy, jarzębiny i wierzby; tajga często rośnie na terenach podmokłych, gdzie wytworzyły się bagna i torfowiska;
- las liściasty i mieszany – rośnie w klimacie umiarkowanym ciepłym morskim i przejściowym (Europa Zachodnia, wschodnie wybrzeże Ameryki Pn., a także w Chile i Nowej Zelandii na półkuli południowej); dominują w nim dęby, lipy, klony, jesiony, buki, wiązy, graby, olchy; cechuje się bogatym runem leśnym;
- step – występuje głównie w klimacie umiarkowanym ciepłym suchym (pas Eurazji Środkowej, prerie w Ameryce Północnej i pampa w Argentynie); porastają go różnorodne gatunki traw, których wysokość dochodzi nawet do 2,5 m;
- roślinność śródziemnomorska – obejmuje basen Morza Śródziemnego oraz wybrzeża w strefie podzwrotnikowej (m.in. w Kalifornii, Chile, RPA, Australii); z roślinności pierwotnej na większych powierzchniach zachowały się dzikie drzewa oliwkowe, wawrzyny, pinie i dęby korkowe; są one wypierane przez gęste zarośla kolczaste (makia w Europie, chaparral w Ameryce Pn.), na które składają się mirty, pistacje, rozmaryny, lawendy, wrzosy drzewiaste, dęby kolczaste, robinie i in.;
- pustynia  i półpustynia – zajmują obszary wzdłuż zwrotników (oprócz wybrzeży) oraz wnętrze Azji; mała ilość opadów pozwala na rozwój jedynie ubogiej roślinności sucholubnej; na pustyniach gorących są to sukulenty (kaktusy, agawy, aloesy, wilczomlecze) sklerofity, rośliny efemeryczne i inne suchorośla; natomiast azjatyckie pustynie strefy podzwrotnikowej porastają trawy i turzyce;
- sawanna – występuje w strefach między zwrotnikami a równikiem (głównie w Afryce i Ameryce Południowej oraz na Półwyspie Indyjskim i w Australii); tworzy ją roślinność trawiasta wraz z rzadkimi kępami krzewów i drzew (akacje, baobaby, palmy);
- subtropikalny las przejściowy – obejmuje m.in. las parkowy (sawannowy), który jest formacją przejściową między sawanną a wilgotnym lasem równikowym;  występujący w Chinach wiecznie zielony las subtropikalny także zalicza się do tej strefy (cechuje go nieco mniejsza różnorodność gatunkowa niż las równikowy);
- wilgotny las równikowy – największe jego obszary występują na Nizinie Amazonki, w Kotlinie Kongo i na Archipelagu Malajskim; charakteryzuje się bardzo dużym nagromadzeniem wielu gatunków drzew, krzewów, pnączy i innych roślin; wykazuje cechy piętrowości; znaczne zagęszczenie roślin ogranicza dopływ promieni słonecznych do poszycia leśnego, przez co jest ono słabo rozwinięte.
__________

ROŚLINNOŚĆ GÓRSKA

Roślinność górska ukształtowała się odrębnie i nie zależy wprost od szerokości geograficznej. Generalnie jest ona uboższa od roślinności z sąsiednich terenów nizinnych, gdyż wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza zmieniają się (przeważnie na niekorzyść) warunki wegetacyjne. Charakterystyczne dla gór są piętra roślinne – na określonych wysokościach występują typowe formacje roślinne. Poniższy rysunek przedstawia układ takich pięter w Himalajach (spróbuj porównać wysokości występowania poszczególnych formacji z Tatrami).

__________

ROŚLINNOŚĆ WODNA

W zupełnie odrębnym środowisku funkcjonuje roślinność mórz, oceanów, jezior i rzek. Rozwinęła się ona przede wszystkim w warstwie wód powierzchniowych, do której docierają promienie słoneczne. Głębiej nie występują już rośliny zielone (fotosyntezujące), a jedynie nieliczne gatunki odżywiające się bez udziału światła.
Dno strefy litoralnej (przybrzeżnej) porastają m.in. rozmaite glony (sinice, zielenice, brunatnice, okrzemki, krasnorosty i in.), zaś na wodach otwartych dryfuje plankton roślinny.
W wodach słodkich częściej można spotkać rośliny kwiatowe, np. grzybienie (lilie wodne).

powrót na początek strony