PODZIAŁ TERYTORIALNY w Europie

PODZIAŁ TERYTORIALNY
na Świecie, w Polsce

MAPA PODZIAŁU TERYTORIALNEGO
MAPY PAŃSTW

Na obszarze Europy znajduje się 46 państw niepodległych, przy czym terytorium 9 z nich wykracza poza nasz kontynent.
Większa część powierzchni Federacji Rosyjskiej, Kazachstanu i Turcji leży na kontynencie azjatyckim (aczkolwiek ludność Rosji skupiona jest głównie w Europie; tu również znajduje się stolica państwa – Moskwa). Natomiast Francja, Wielka Brytania, Dania, Norwegia, Holandia, Hiszpania i Portugalia posiadają pozaeuropejskie terytoria zamorskie.

Podobnie jak na świecie także i w Europie większość granic państwowych ukształtowała się w XX wieku. Najpoważniejsze zmiany zachodziły po zakończeniu I i II wojny światowej – m. in. w 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, a w 1945 roku granice naszego kraju zostały znacznie przesunięte na zachód.
Również po przełomowym 1989 roku doszło do wielu zmian na mapie politycznej.
W październiku 1990 roku nastąpiło zjednoczenie Niemiec – Republika Federalna Niemiec (RFN) połączyła się z Niemiecką Republiką Demokratyczną (NRD).
Latem 1991 roku rozpadł się Związek Radziecki, w efekcie czego z jego byłych republik powstały niezależne państwa: Federacja Rosyjska, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś, Ukraina, Mołdawia, Kazachstan (te w Europie, a poza tym w Azji doszły jeszcze: Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan oraz republiki zakaukaskie – Armenia, Azerbejdżan i Gruzja).
W tym samym czasie podobny los spotkał Jugosławię – Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia i Czarnogóra oraz Macedonia to nowe państwa na Półwyspie Bałkańskim. Trzeba tu jednak zwrócić uwagę, że jugosłowiańskie przemiany polityczne miały bardzo dramatyczny przebieg – w działaniach wojennych, trwających niemal przez całe lata 90-te, zginęło kilkaset tysięcy ludzi (głównie narodowości bośniackiej, serbskiej i chorwackiej).
W styczniu 1993 roku nastąpił podział Czechosłowacji na Republikę Czeską (złożoną z Czech i Moraw) oraz Słowację.
Więcej informacji na temat państw europejskich znaleźć  można na mapach oraz w dziale Dane Statystyczne.

Oprócz państw niepodległych jest też w Europie kilka terytoriów zależnych.
Leżące u wybrzeży Francji Wyspy Normandzkie – Jersey, Guernsey, Alderney i Sark – oraz Wyspa Man na Morzu Irlandzkim stanowią część Korony Brytyjskiej. Natomiast położony na południu Półwyspu Iberyjskiego Gibraltar ma status posiadłości zamorskiej Wielkiej Brytanii. Poza tym Zjednoczone Królestwo ma dosyć dużo różnych innych małych posiadłości, które rozrzucone są po całym świecie (np. Kajmany, Wyspy Dziewicze, Św. Helena, Pitcairn i in.).
Również Francja posiada wiele terytoriów zależnych, a wszystkie leżą daleko poza Europą. Tym niemniej niektóre z nich – Gujana Francuska, Reunion, Gwadelupa oraz Martynika – mają status departamentów zamorskich i są w zasadzie pełnoprawnymi częściami kraju (czyli np. należą do Unii Europejskiej).
Zaliczane do Europy Wyspy Owcze stanowią autonomiczną części Królestwa Danii; podobny status ma też północnoamerykańska Grenlandia (oba terytoria nie należą do Unii Europejskiej).
Arktyczne wyspy Jan Mayen i Svalbard (Spitsbergen) zostały włączone do terytorium Norwegii.
Holandia, z dawnych posiadłości zamorskich, do dziś zachowała jedynie nieliczne wyspy karaibskie: Arubę i Antyle Holenderskie.
Jeszcze mniej zostało dwóm innym potęgom kolonialnym – Hiszpanii i Portugalii. Kraje te formalnie nie posiadają już żadnych terytoriów zależnych (ostatnie z nich – Makau – w 1999 roku Portugalia przekazała pod administrację Chin). Natomiast do ich obszaru wliczane są wyspy atlantyckie: Azory i Madera do Portugalii oraz Wyspy Kanaryjskie do Hiszpanii, do której należą również Ceuta i Melilla – miasta na wybrzeżu Maroka.

Jest też w Europie kilka bardzo małych państw niepodległych, które są silnie uzależnione od swoich większych sąsiadów. Przykładami mogą tu być: Monako (związane z Francją), San Marino (związane z Włochami), Liechtenstein (związany ze Szwajcarią). San Marino jest typową enklawą, czyli terytorium w całości otoczonym obszarem tylko jednego państwa.
Szczególne znaczenie ma Watykan, który nazywany jest też Państwem Kościelnym lub Stolicą Apostolską. To najmniejsze państwo świata (na powierzchni 0,44 km² mieszka około 900 osób) stanowi enklawę w obrębie Rzymu. Tutaj swą siedzibę ma papież – głowa kościoła katolickiego.

 powrót na początek strony