|
w , w
WARUNKI ROZWOJU ROLNICTWA na Świecie
UPRAWA ROŚLIN na Świecie
HODOWLA ZWIERZĄT na Świecie
__________ WARUNKI ROZWOJU ROLNICTWA na ŚwiecieKorzystne warunki naturalne – dobre gleby i łagodny klimat – pozwoliły na rozwój rolnictwa w określonych miejscach na świecie. Najpierw, wraz z początkami osadnictwa, zaczęto uprawiać żyzne ziemie w dolinach wielkich rzek: na Nizinie Chińskiej (doliny Jangcy i Huang He), na Nizinie Gangesu, na Nizinie Indusu, na Nizinie Mezopotamskiej (dolina Tygrysu i Eufratu), w delcie Nilu.
Później ekspansja człowieka objęła strefę klimatu umiarkowanego. W Europie i Ameryce Północnej wycięte zostały olbrzymie połacie lasów (głównie liściastych i mieszanych), a na ich miejscu powstały największe kompleksy zwartych obszarów rolniczych.
Ingerencja człowieka w środowisko przyrodnicze miała na celu pozyskanie terenów głównie pod grunty orne. Natomiast jako użytki zielone (łąki i pastwiska) najczęściej wykorzystywano występujące naturalnie stepy, sawanny, łąki wysokogórskie.
Na poniższej mapie kolorem zielonym oznaczono większe kompleksy terenów rolniczych na świecie. 
Społeczno-gospodarcze warunki rozwoju rolnictwa są najlepsze w państwach rozwiniętych. Potwierdzają to m. in. wskaźniki dotyczące zużycia nawozów sztucznych i mechanizacji rolnictwa. Trzeba tu jednak zaznaczyć, że w ostatnich latach zużywa się coraz mniej nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Przyczyną tego jest wzrastające zapotrzebowanie na tzw. zdrową żywność (nie ulepszaną chemicznie). W jej produkcji specjalizują się głównie gospodarstwa z Niemiec, Szwajcarii i Skandynawii. 
Najkorzystniejsza sytuacja występuje w Europie Zachodniej, USA i Japonii. Stosowany jest tam intensywny typ gospodarki rolnej, na co mogą sobie pozwolić jedynie kraje bogate – do osiągania dobrych wyników produkcji rolnej potrzebne są wysokie nakłady. W państwach tych wytwarzane są nadwyżki żywności, które przeznacza się na eksport. Wyjątek stanowi Japonia, która – pomimo prowadzenia bardzo zintensyfikowanej gospodarki rolnej – jest największym na świecie importerem żywności. Wynika to stąd, że na tamtejszych górzystych wyspach nie ma zbyt wielu terenów rolniczych, a potrzeby żywieniowe 120-milionowej społeczności japońskiej są znaczne.
Nieco inaczej sytuacja wygląda w sąsiednich Chinach, gdzie wyżywić trzeba 10-krotnie więcej ludności. Stosowany tam jest tzw. ogrodowy system upraw, będący szczególnym rodzajem rolnictwa intensywnego. Polega on na tym, że z jednej strony pod uprawy wykorzystuje się niemal każdy skrawek ziemi – poprzez np. tarasowanie stoków górskich, sztuczne nawadnianie – a z drugiej zaś strony zdecydowana większość prac polowych wykonywana jest ręcznie. W sumie daje to pożądany efekt, bo w ostatnich latach Chiny osiągnęły nawet niewielkie nadwyżki w produkcji żywności.
Natomiast największe nadwyżki w produkcji żywności, poza państwami Europy Zachodniej i USA, mają Kanada, Australia i Argentyna. Wysoki odsetek ludności pracującej w rolnictwie wskazuje na ekstensywny typ gospodarki rolnej (wyjątkiem są tu w/w Chiny). Potwierdza to poniższa mapa, na której wyraźnie widać największe zatrudnienie w rolnictwie w biednych państwach Afryki i Azji Południowej (warto przy okazji zwrócić uwagę, że mapa ta jest odbiciem mapy przedstawiającej stopień mechanizacji – im więcej maszyn w rolnictwie tym mniej ludności rolniczej i na odwrót). 
Duże zatrudnienie w niedoinwestowanym, mało wydajnym rolnictwie to efekt słabego rozwoju gospodarczego krajów "biednego południa", a także niezbyt korzystnych warunków naturalnych. Jeśli dodać do tego jeszcze wysoki przyrost naturalny, to uzyskać można odpowiedź na pytanie dlaczego wyżywienie nadal jest tam podstawowym problemem. Najgorsza pod tym względem sytuacja panuje w Somalii, Etiopii, Erytrei, Kenii, Tanzanii, Mozambiku, Angoli, Zambii (Afryka), Afganistanie, Korei Północnej i Mongolii (Azja) oraz na Haiti (Ameryka Północna).
__________ UPRAWA ROŚLIN na ŚwiecieMAPY ROZMIESZCZENIA UPRAW Mapa obrazuje rozmieszczenie na świecie ważniejszych upraw.
Przedstawione poniżej wykresy pokazują państwa przodujące w zbiorach poszczególnych upraw. ZBOŻA
pszenica, ryż, kukurydza, jęczmień, żyto i owies, proso i sorgo ROŚLINY BULWIASTE
ziemniaki, bataty, maniok ROŚLINY CUKRODAJNE
trzcina cukrowa, buraki cukrowe ROŚLINY OLEISTE
palma oleista, palma kokosowa, soja, rzepak i słonecznik, oliwki i orzeszki ziemne WARZYWA I OWOCE UŻYWKI
kawa i kakao, herbata i tytoń ROŚLINY WŁÓKNISTE
bawełna, juta, len i konopie Blisko połowa globalnych zbiorów zbóż przypada na 3 kraje: Chiny, USA i Indie. O ile w Chinach i Indiach istnieje duże zapotrzebowanie na zboże (w dwóch tych państwach mieszka 1/3 całej ludności świata), o tyle w Stanach Zjednoczonych powstają znaczne nadwyżki, które przeznacza się na eksport.
Kolejne miejsca wśród największych producentów zbóż zajmują: Rosja, Indonezja, Brazylia, Francja.
Polsce przypadło 20 miejsce z 1,2% udziału w światowych zbiorach. 
__________
HODOWLA ZWIERZĄT na ŚwiecieMAPY ROZMIESZCZENIA ZWIERZĄT HODOWLANYCH Mapa obrazuje rozmieszczenie na świecie ważniejszych zwierząt hodowlanych.
Przedstawione poniżej wykresy pokazują państwa przodujące w hodowli poszczególnych zwierząt. bydło
trzoda chlewna
owce
kozy
konie i wielbłądy
powrót na początek strony |
