PODZIAŁ TERYTORIALNY

na Świecie, w Europie, w Polsce

Od zarania dziejów człowiek, osiedlając się na danym obszarze, wyznaczał mniej lub bardziej dokładne granice swojego terytorium. Czuł się tam w miarę bezpiecznie i raczej niechętnie spoglądał na obcych – podobne zachowania można dziś obserwować na przykładzie zwierząt.
Silna potrzeba poczucia bezpieczeństwa prowadziła do rozwoju sposobów zasiedlenia – ludzie zaczęli żyć w większych grupach (plemionach) i zajmować coraz rozleglejsze tereny. Ekspansja ta do dziś objęła wiekszą część obszarów lądowych Ziemi. Niezaludniona pozostaje Antarktyda, najwyższe partie gór, pustynie i inne trudnodostępne tereny.

Istniejący obecnie podział terytorialny jest już dosyć wyraźnie ukształtowany, a jego podstawowa jednostka to państwo (kraj). Granice państwowe w zdecydowanej większości mają stały, niekwestionowany przebieg – wyjątkami są tu niezbyt liczne spory terytorialne, o których więcej można dowiedzieć się w rozdziale Konflikty międzynarodowe.

Według definicji państwo to organizacja polityczna obejmująca zasięgiem swego działania całe społeczeństwo zamieszkujące dane terytorium. Podstawowym jego atrybutem jest suwerenność, na którą składają się: niepodległość, zwierzchność terytorialna oraz możność równorzędnego współżycia z innymi państwami.
Ważną cechą państwa jest określony system sprawowania władzy, czyli ustrój, np. demokracja (władza całego społeczeństwa), monarchia (władza królewska), dyktatura (rządy jednoosobowe).
Miasto, w którym znajduje się siedziba władz państwowych jest zazwyczaj stolicą kraju.
Każde państwo posiada własne symbole narodowe – flagę, godło i hymn, oraz będące w ciągłym użyciu – język urzędowy i walutę.

Warto też wiedzieć, że terytorium państwa to nie tylko powierzchnia ziemi, ale także wszystkie wody śródlądowe, pas morza terytorialnego (do 12 mil morskich szerokości, czyli około 22 km), morskie wody wewnętrzne, cała przestrzeń powietrzna nad w/w oraz podziemie pod w/w.

Najczęściej używane charakterystyki liczbowe państw to ich powierzchnia oraz liczba ludności.
Oprócz powyższych, poszczególne kraje mogą różnić się między sobą praktycznie pod każdym innym geograficznym względem (np. ukształtowaniem powierzchni, klimatem, fauną i florą, budową geologiczną itp.). Jednak jako jednostki nienaturalne – wyznaczone ręką ludzką –  państwa wykorzystywane są przede wszystkim w geografii społeczno-ekonomicznej, która zajmuje się badaniem efektów działalności człowieka, a nie sił natury.

powrót na początek strony