Jakie są cechy krajobrazu przemysłowego? Główne cechy krajobrazu przemysłowego w Polsce to:
- silne przekształcenie krajobrazu naturalnego,
- charakterystyczne budowle i urządzenia przemysłowe,
- dymiące kominy,
- zanieczyszczenie powietrza oraz wód i gleb.
Krajobraz przemysłowy może być przykładem największej ingerencji człowieka w ukształtowanie powierzchni Ziemi. Odnosi się to przede wszystkim do tzw. odkrywkowego pozyskiwania surowców mineralnych. W Polsce mamy 3 obszary wydobycia węgla brunatnego (okolice Bełchatowa, Konina i Bogatyni), gdzie stosuje się tą metodę i właśnie tam powierzchnia terenu została przekształcona najbardziej. Węgiel brunatny zalega płytko pod powierzchnią Ziemi. Po zerwaniu warstwy zewnętrznej przystępuje się do wydobycia. W ten sposób powstaje olbrzymia, mająca nawet kilkaset metrów głębokości, dziura w ziemi. Metodą odkrywkową wydobywa się nie tylko węgiel brunatny, ale także inne surowce, zwłaszcza budowlane, np. wapienie, margle, gliny, gipsy, granity, bazalty. Natomiast węgiel kamienny wydobywa się u nas w kopalniach głębinowych (kilkaset metrów pod ziemią) i ten rodzaj eksploatacji również powoduje zmiany w ukształtowanie powierzchni. W tym przypadku są to wypukłe formy terenu, a konkretnie hałdy usypane z odpadów pogórniczych. Wydobycie węgla kamiennego przyczynia się też do zmian w pokryciu terenu – charakterystycznym obiektem kopalń są wieże wyciągowe nad szybami górniczymi (patrz zdjęcie obok). Takie widoki są typowe dla Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP), który znajduje się na Wyżynie Śląskiej. Obszar GOP-u to najbardziej poglądowy przykład krajobrazu przemysłowego w Polsce. Oprócz kopalń znajdują się tam też huty, koksownie, elektrownie, fabryki i inne zakłady przemysłowe. Wraz z sieciami komunikacyjnymi (drogami, kolejami, liniami energetycznymi) i specyficzną zabudową mieszkalną (tzw. "familokami") tworzą one rozległy krajobraz przemysłowy Górnego Śląska – zobacz też mapę. Przemysł w Polsce rozwinął się głównie w południowej i centralnej części kraju oraz w większości miast. Zabudowania przemysłowe wystepują tam stosunkowo często, a najbardziej charakterystycznymi z nich są duże hale fabryczne i dymiące kominy. Niestety, owe kominy w znacznym stopniu przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska, ponieważ trujące substancje powodują obumieranie roślin i ucieczkę zwierząt. Na wybrzeżu (obszar Nizin Nadmorskich) krajobraz przemysłowy rozpoznać można po nieco innych obiektach niż w pozostałych regionach kraju. Rozwinął się tam m.in. przemysł stoczniowy (budowa statków), dla którego charakterystyczne są wielkie dźwigi i suwnice, wybetonowane nabrzeża, doki, statki – patrz zdjęcie obok.
Galeria zdjęć z krajobrazami przemysłowymi
|