Strona ofertowa Wydawnictw Edukacyjnych WIKING
Jesteś
gościem portalu
Strona główna portalu
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=416
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=440
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=441
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=335
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=621
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=110
http://www.wiking.com.pl/index.php?site=testy_gim_historia_roz_1
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=348
http://www.wiking.edu.pl/sitemap.php
Powrót do poprzedniej stronyWersja do wydruku
Przyroda > Klimat i krajobrazy Ziemi > Strefy krajobrazowe

Strefy krajobrazowe

Słowa kluczowe:
- krajobraz
- las
- dżungla
- sawanna
- pustynia
- makia
- step
- tajga
- tundra

Co to są strefy krajobrazowe?

Strefy krajobrazowe na kuli ziemskiej to obszary o podobnych warunkach klimatycznych i typowej dla nich roślinności.

Z rozdziału dotyczącego elementów krajobrazu warto przypomnieć, że na krajobraz składają się:

W skali globalnej przy opisie stref krajobrazowych zwraca się uwagę przede wszystkim na roślinność – jeden z elementów pokrycia terenu. Występowanie takich czy innych formacji roślinnych na danym obszarze jest ściśle związane z warunkami klimatycznymi, jakie tam panują. Wnioskować stąd zatem można,
że strefy krajobrazowe na świecie mają podobny układ do stref klimatycznych.

Porównaj powyższą mapę z mapą stref klimatycznych.

Jak widać na mapach, zarówno strefy krajobrazowe, jak i klimatyczne cechuje
układ równoleżnikowy. Jest to związane ze strefami oświetlenia Ziemi. Obowiązuje tu ogólna zasada, że im jest cieplej i wilgotniej tym roślinność staje się bujniejsza.
Na przykład gorącą i deszczową strefę równikową porasta wilgotny las równikowy (dżungla), w którym występuje olbrzymia ilość rozmaitych gatunków roślin.
Natomiast zimna strefa okołobiegunowa jest w dużej części pokryta lodem i praktycznie pozbawiona jakiejkolwiek roślinności.

Poniżej znaleźć możesz podstawowe informacje na temat poszczególnych
stref krajobrazowych.

WILGOTNY LAS RÓWNIKOWY – bardzo gęsty, wiecznie zielony
las o charakterze wielopiętrowym.
Występuje w strefie równikowej w Ameryce Południowej, Afryce,
na południowych krańcach Azji (Archipelag Malajski)
i w Oceanii.
Lasy te są raczej słabo zagospodarowane przez człowieka, ze względu
na swą niedostępność. Choć w ostatnich latach coraz więcej mówi się o nadmiernym ich wycinaniu, zwłaszcza w Ameryce Południowej.

SAWANNA – obszar trawiasty, miejscami porośnięty przez zarośla i krzaki, a także pojedyncze drzewa (np. baobaby, akacje). Występuje w Ameryce Południowej, Afryce, Azji i Australii.
Jest związany z klimatem podrównikowym, mającym jedną porę deszczową. W tym okresie cała roślinność rozrasta się i przybiera kolory zielone.
W porze suchej na sawannie dominują kolory szare i żółte.
Człowiek wykorzystuje sawannę do wypasania zwierząt hodowlanych (bydła, owiec).

PUSTYNIA I PÓŁPUSTYNIA GORĄCA – to tereny pozbawione roślinności lub bardzo
w nią ubogie. Położone są w strefie suchych klimatów zwrotnikowychpodzwrotnikowych. Wysokie temperatury i znikome opady nie pozwalają na rozwój szaty roślinnej.

Pustynie najczęściej pokryte są piaskiem
(patrz zdjęcie powyżej), choć na ich powierzchni może zalegać też żwir
lub kamienie.
Na półpustyniach występują pojedyncze gatunki roślin, np. kaktusy (patrz obok).

W Afryce znajduje się największa pustynia
świata – Sahara.
Sporo terenów pustynnych i półpustynnych jest też w Azji, Australii oraz Ameryce Północnej.

ROŚLINNOŚĆ ŚRODZIEMNOMORSKA – pierwotnie była to makia, czyli suche, kolczaste i twardolistne zarośla; także drzewa cyprysowe i pinie (sosny śródziemnomorskie). Obecnie obszary te są w znacznym stopniu zagospodarowane
przez człowieka do celów rolniczych. Wykorzystuje
on sprzyjające warunki klimatu podzwrotnikowego wilgotnego i uprawia tam m.in. oliwki, winorośl, cytrusy, figi.

STEP – to teren trawiasty w klimacie umiarkowanym kontynentalnym ciepłym.
Występuje na dużych obszarach Azji Centralnej, a ponadto w Ameryce Północnej (prerie) i Południowej (pampa). Wykorzystywany jest jako pastwisko dla bydła, koni, owiec.


LAS LIŚCIASTY I MIESZANY STREFY UMIARKOWANEJ
– pierwotnie porastał wielkie połacie Eurazji i Ameryki Północnej. Jednak człowiek, zagospodarowując na przestrzeni wieków coraz
to nowe tereny, wyciął większą część tych lasów. Skłoniły go do tego korzystne warunki klimatyczne oraz występujące w podłożu gleby brunatne (dobre dla rozwoju rolnictwa). Do czasów obecnych lasów tych zachowało się stosunkowo niewiele. Na ich miejscu mamy dziś gęsto zaludnione tereny Europy i Ameryki Północnej, na których dominują krajobrazy rolnicze-wiejskie, miejskieprzemysłowe.

LAS IGLASTY (TAJGA) – rośnie w Eurazji i Ameryce Północnej , w chłodniejszej odmianie klimatu umiarkowanego. W odróżnieniu od lasu liściastego i mieszanego
nie został aż tak bardzo przetrzebiony przez człowieka (ze względu
na bardziej surowe
warunki klimatyczne). Wielkie połacie tajgi zachowały się przede wszystkim na terenie 2 państw: Federacji RosyjskiejKanady.

TUNDRA – występuje w strefie okołobiegunowej, na obszarach nie pokrytych lodem. Składa się na nią bardzo uboga roślinność w postaci mchów, traw,
porostów, krzewinek itp.







PUSTYNIA LODOWA
– obejmuje obszary położone wokół biegunów.
Jest to stała pokrywa lodowa, która zalega
na lądzie (Antarktyda, Grenlandia) lub morzu (Ocean Arktyczny).

Podobnie jak w przypadku stref klimatycznych, także i w obrębie stref krajobrazowych występują krajobrazy astrefowe – nie związane ze strefami oświetelnia Ziemi. Dotyczy to np. obszarów górskich, dla których charakterystyczny jest piętrowy układ roślinności.

Czy wiesz, że?
  • Pomiędzy wymienionymi wyżej strefami krajobrazowymi występują obszary przejściowe. Przykładem może tu być las parkowy, który rośnie między sawanną a wilgotnym lasem równikowym. Także lasostep, lasotundra
    i półpustynia są przejściowymi formacjami krajobrazu.

  • Obecne ziemie polskie, przed zasiedleniem ich przez człowieka, niemal w całości porastał las liściasty i mieszany strefy umiarkowanej.

powrót na początek strony

Zobacz także
Geografia | Język Polski | Historia | Przyroda | Biologia