SŁOWNIK HISTORYCZNY

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|Ł|M|N|O|P|R|S|Ś|T|U|V|W|Z

zajazd
zagrodnik
zasadźca

zajazd – 1) w dawnej Polsce egzekwowanie wyroku sądowego siłą przez stronę, która wygrała proces; z. często stosowany był w XVII–XVIII w. i wynikał ze słabości organów wykonawczych, zdarzało się, że z. przekształcał się w najazd, gdy poszkodowany dochodził sprawiedliwości bez prawomocnego wyroku sądowego; 2) z. był także formą udziału ogółu szlachty, zwoływanej przez starostę, w celu realizacji sądowych wyroków

zagrodnik – w dawnej Polsce chłop posiadający zagrodę i niewielką działkę ziemi (do 1/4 łana) z nadziału pana feudalnego lub sołtysa, zobowiązany do pańszczyzny lub płacenia czynszu; z. zatrudniani byli sezonowo lub na stałe  przez kmieci, czasem z. zajmowali się rzemiosłem

zasadźca – osoba organizująca wieś lub miasto lokowane na prawie niemieckim (patrz: lokacja); z. działał na podstawie umowy z panem feudalnym i z zasady zostawał sołtysem lub wójtem